Bu haftanın son yazısında biraz hafıza bir diğer adıyla bellek konusuna değinmek istiyorum. Bellek dediğimde aklınıza ilk gelen şey ne oluyor diye sormak isterim. Biri bana bunu sorsa sanırım ilk yanıtım geçmiş, anılar, hatırlamak derdim. Birçok kişiden de benzer yanıtlar gelebilir.
Bilimsel olarak tanımlamam gerekirse ise bellek, insan zihninin en temel işlevlerinden biridir; geçmiş deneyimleri saklama, hatırlama ve yeniden canlandırma yeteneği olarak tanımlanıyor. Ve bu yetenek, bireylerin kimliklerini inşa etmelerinde, geçmişle bağ kurmalarında ve geleceğe dair kararlar almalarında önemli bir rol oynuyor.
Çok güzel ve aklımdan hiç çıkmayan bir film repliği var hatta filmin adı da bu replikti. Şimdi yazınca hepiniz hatırlayacaksınız o filmi... “Unutursam Fısılda”
Beni çok derinden etkileyen, geçmiş ile bugünü, insan ilişkilerini, aile içi çatışmaları anlatan bir şahane bir Çağan Irmak filmiydi. Ve o filme adını veren repliği duyduğumda çok etkilenmiştim “Unutursam Fısılda”...
İşte bellek bir hard disk gibi yaşadıklarımızı, anılarımızı, mekanları, şehirleri, yerleri, kitapları, insanları, filmleri, isimleri, olayları, adresleri aklınıza gelebilecek her bir şeyi kaydeden bir şey...
Konuyu buradan bağlamak istediğim noktaya doğru bir yumuşak geçiş yapmayı başarırım umarım... Sahip olduğumuz bu bellek içerisinde kültür de çok büyük bir etkendir, belleğimizin kültürel bir boyutu da vardır. Peki kültürel bellek nedir?
Kültürel bellek, bir topluluğun ya da toplumun kolektif olarak geçmişini hatırlama ve onu gelecek nesillere aktarma süreci olarak bir genel tanıma sahip.
Biliyorsunuz kısa bir zaman önce bir yerel seçim süreci atlattık. Zaman zaman açıkçası belediyelerin yaptıkları çalışmaları takip ediyor, kendimce değerlendiriyorum. Bu çalışmalar içerisinde Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından hayata geçirilen bir projeden bahsedeceğim size. Proje oldukça anlamlı ve değerli bana göre...
Ankara Büyükşehir Belediyesi, "Bellek Ankara" Projesi... Peki nasıl bir şey amaçlanıyor bu projeyle biraz bundan bahsedeyim. Toplumumuzda yeni bir ortama girdiğimizde en sık karşılaştığımız sorulardan biri ‘Nerelisin?’ sorusudur herhalde.
İşte "Ankaralıyım" diye yanıt veririz mesela ama o noktada da devreye kültürel bellek girer. Neden çünkü karşı taraf hemen kentin kültürel değerlerini sıralar ya da sorar, öğrenmek ister. İşte bu proje ile gelecek kuşaklara Ankara'nın toplumsal ve mekânsal değerlerini koruma ve tanıtma amacı taşınıyor.
Bu proje kapsamında, Ankara’daki birçok tarihi yapıya bilgilendirme tabelaları yerleştirilmiş. 34 tarihi yapıya asılan 43 künye levhası, Türkçe ve İngilizce olarak tasarlanmış ve levhalara eklenen karekodlar sayesinde yurttaşlar, Bellek Ankara web sitesine yönlendirilerek yapılar hakkında detaylı bilgilere ulaşabiliyorlarmış.
Harika değil mi? Tebrik ediyoruz. Proje, Ankara’nın tarihî mirasının ulusal ve uluslararası tanınırlığını artırmayı ve bu değerleri gelecek nesillere aktarmayı hedefliyor. Çok gurur verici.
Belediye hizmetlerinde, bir kente ait tarihi eserlere, yapısına, kültürüne sahip çıkılması çok önemli. Çünkü kültürel bellek, bir toplumun kimliğini koruma ve devam ettirmesi açısından çok önemlidir. Toplumlar, kültürel bellekleri aracılığıyla geçmişlerini anımsar, geçmiş deneyimlerinden dersler çıkarır ve bu birikimi gelecek nesillere aktarır. Kültürel belleğin korunması aktarılmasına imkan tanır, sadece geçmişin değil, aynı zamanda geleceğin inşası açısından da mesele mühimdir.
Bu tür örnek projenin yaygınlaşmasını dileyerek “Unutursam Fısılda” filmini de sanırım yeniden izleyeceğim, size de tavsiye ederim.
