Suriye'de 2011 yılından beri süren iç savaşın son dönemdeki seyri…

Çok çeşitli iç ve dış kaynaklardan derlenen haberlere göre, “Suriye Resmi Ordusunun” çöküş nedenleri şu başlıklar halinde sıralanabilir.

Esad rejimi 10 günde bitiyor: 27 Kasım'da Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) örgütünün başlattığı operasyon, Suriye'de hızlı değişikliklere yol açtı.

7 Aralık gecesi örgüt, Şam'a girdiğini açıkladı ve Suriye lideri Beşar Esad'ın Rusya'ya sığındığı bildirildi.

Şam nasıl hızlı düştü? Melbourne Üniversitesi'nden Suriye uzmanı Dara Conduit, Esad'ın ordusunun yıllardır süren savaş nedeniyle büyük kayıplar verdiğini vurguluyor.

Conduit, Esad'ın ana müttefikleri İran, Rusya ve Hizbullah'ın kendi çatışmalarıyla meşgul olduğunu belirtiyor. Ayrıca bazı askerlerin de savaşma gönüllüsü olmadığını aktarıyor.

Askerlere son dakika zam: İç savaşın başlarında 300 bin kişilik bir orduya sahip olan Suriye, zamanla bu sayının yarısını kaybetti.

Suriye Hava Kuvvetleri de ABD'nin hava saldırıları ve iç savaş nedeniyle büyük güç kaybı yaşadı.

Düşük maaşlar da çözülmeyi hızlandırdı. Esad, son haftada maaşları %50 artırsa da bu, askerlerin moralini düzeltemedi.

İran neden yardım etmedi? BBC muhabiri Barbara Platt, Şam yollarında atılmış silahlar, askeri teçhizat ve üniformalar gördüğünü belirtiyor.

Araştırmacı Yazid Sayegh, İran, Hizbullah ve Rusya'dan destek gelmeyeceğinin anlaşılması ordunun savaşma motivasyonunu etkilediğini söylüyor.

Suriye'de kontrol kimdeydi? Beşar Esad, İran, Rusya ve İran destekli militanlar sayesinde Suriye'nin büyük çoğunluğunu ele geçirmişti.

Kuzeyde ve doğuda ABD destekli Suriye Demokratik Güçleri (SDG) bulunurken, Türkiye sınırındaki Halep ve İdlib bölgelerinde muhalifler kontrolü elinde tutuyordu.

Bu bölgedeki en büyük güç ise HTŞ idi.

Yorum: Görüldüğü gibi, B. Esad liderliğindeki Suriye rejimi adeta insan vücuduna girmiş, metastaz yapmış yani vücudun her yerine yayılmış bir “kanser mikrobu” gibi olmuştur.

Dini açıdan ülkede bulunan en büyük iki mezhep olan Sünni ve Şiilerin nasıl acımasızca birbirinden uzaklaştırıldığına ve birbirine nasıl düşman haline getirildiğine, Esad rejimi, ders niteliğinde çok çarpıcı bir örnektir.

Tabii ekonominin iyice zayıflaması ve çıkar odaklı adaletsiz gelir dağılımı da çöküş sürecini hızlandırmıştır.