NEREYE SAVRULUYORUZ? (25) DEMOKRAT PARTİ’NİN ZOR KARARI, SANSÜR YASASI!
‘Demokrat Parti’ Adnan Menderes ve Celal Bayar’ın önderliğinde kuruldu. 1945’te girdiği ilk seçimi kaybetti ama sonra 1950’de yapılan ikinci seçimi kazanarak ve tek başına iktidar oldu. Celal Bayar Cumhurbaşkanı, Adnan Menderes de Başbakan olmuştu.
İşte bundan sonra ülkenin siyasi yapısı gittikçe farklılaşarak sağa kayacak, Batı Medeniyetine döndürülmeye çalışılan, çağdaşlaşmayı hedefleyen yeni yüzü ise siyaseten yavaş yavaş Cumhuriyet Öncesi durumuna evrilecekti.
Çünkü Anadolu’nun mütedeyyin, dini inancını ön planda önemseyen, özellikle köy ve kırsal kesimlerde yerleşik halkı, kendini Demokrat Parti’ye daha yakın hissediyordu.
Bu arada ABD’den Türkiye’ye ‘Marshall’ adı altında yapılan yardımlar da Adnan Menderes Hükümetine ekstra güç katmıştı.
Yokluklarla mücadele eden bir millet için derler ya, “sirke baldan tatlıydı”. Kaz gelecek yerden tavuğu esirgemeyen ABD gelecekte Türkiye’ye kuracağı Askeri Üsler, Radar Tesisleri ve diğer birimleri için stratejik planını çoktan yapmıştı. Ülkenin bu yardımı “istemiyoruz!” diyerek elinin tersiyle geri itecek hali de yoktu zaten!
1950’den sonra 1955 yılında yapılan seçimi de Demokrat Parti kazanmıştı. Ama seçimi 3’ncü defa kazanma hırsına kapılan DP’nin Başbakanı Menderes, kazanma uğruna ciddi hatalar yapmaya başlamıştı. Meclisteki DP çoğunluğuna dayanıp Anayasa’ya aykırı bir kanun çıkarınca da tabiri caizse ülkede kızılca kıyamet koptu!
Olayı galiba biraz açmak lazım: 1960 yıllarına yaklaştıkça Başbakan Menderes TBMM’de Muhalefet Lideri İnönü ve partisi CHP üzerindeki baskıyı arttırıyordu. Bu nedenle Takriri Sükun yani ‘Sansür’ adı altında bir kanunu meclisten geçirerek rakibi CHP muhalefetini susturmaya çalıştı.
Çıkarılan bu kanun yüzünden başta İstanbul olmak üzere birçok büyük şehirde DP ve Başbakan Menderes aleyhine gösteriler yapılmaya başlanmıştı. Bu gösterilerde birkaç öğrenci yaşamını yitirince de Askerlerin bir bölümü bir araya gelerek 1960 yılında DP’ye karşı Askeri Darbe yapma kararı aldı.
Gelecek yazıda, “2024 yılı ilk yarısının özeti” konusu hakkında bilgi vereceğim.
