Sosyal fobi sosyal ortamlarda bireyin kendisini aşırı güvensiz hissetmesi başkaları tarafından alay edileceği, reddedileceği ve yargılanacağı düşünceleri eşliğinde bireyin yoğun kaygı yaşaması durumudur. Sosyal ortamlarda bir eylem gerçekleştirmesinin gerektiği durumlarda belirgin ve sürekli bir korku duyulur. Kişiler bu tür eylemlerde bulunmakta genellikle kaçınmaya çalışırlar.

Sosyal fobi yaşayan insanlar için stresli olan durumlar

Toplum içinde telefonla görüşme, küçük bir grup etkinliğinde yer alma, toplum içinde yemek yeme, toplum içinde bir şeyler içme, yetkili biriyle konuşma, dinleyiciler önünde konuşma, rol yapma, başkaları tarafından izlenirken çalışma, sunum yapma, tanımadığı biriyle iletişim başlatmakta zorlanma, bir toplantıda hazırlıksız konuşma yapma, tanımadığı birisine yönelik onaylamadığı veya aynı düşüncede olmadığını ifade edememe, tanımadığı biriyle göz temasında bulunamama, hazırlanmış bir sunumu sözel olarak sunma, romantik ilişkilerde atılgan olamama.

Psikolojik belirtileri

Sosyal fobi yaşayan kişilerin sosyal durum öncesi sosyal durum sırasında ve sonrasında zihninde kaygıya neden olan düşünceler geçer. Sosyal anksiyetesi olan kişilerde sıklıkla ya yanlış bir şey söylersem, rezil olurum, benim sıkıcı biri olduğumu düşünüyor veya bir şey içerken üzerime dökersem gibi düşünceler olduğunu görüyoruz. Sosyal fobinin belirtilerinden biri de kişinin rahat hissedemeyeceği aşırı kaygılanacağı korkusuyla sosyal ortamlara girmekten kaçınma davranışlarıdır. Sıklıkla kaçınılan durumlara baktığınızda öğretmenle, müdürle, otorite figürleri ile konuşma iş görüşmesi yapma, tanımadığın insanlarla konuşma başlatma, kendisini izleyen kişilerin olduğu ortamlarda performans sergileme ve restoranda yemek gibi durumlarla karşı karşıya kalıyoruz. Girilecek sosyal durum ile ilgili günler, haftalar hatta aylar öncesinde aşırı düzeyde endişe duyma. Tanımadığınız insanlar tarafından izleme ve yargılanma korkusu yaşama her gün bulunduğunuz topluluklar da bile aşırı telaşlanma ve kaygılanma, kendinizi utandıracak ya da aşağılanacak tarzda davranışlar sergilemekten korkma, başkalarının sizin tedirgin olduğunuzu fark etmesinden korkma, Yaşamınızda olumsuz yönde etkileyecek derecede sosyal ortamlardan kaçınmak.

Fiziksel belirtileri

Heyecanlanmadan kaynaklı kalp çarpıntısı veya göğüs sıkışması, ses tonunda titreme, hızlı solunum nefes almada zorluk, terleme veya sıcak basması, mide bulantısı, mide problemleri, ağız kuruluğu, titreme, kaslarda gerilme, yüz kızarması, baş dönmesi, bayılma hissi, nemli eller, seyirme ve tikler şiddetli baş ağrıları fiziksel belirtiler olarak sıralandırılabilir.

Başa çıkma stratejileri

Günlük egzersizler, düzenli ve sağlıklı beslenme biçimi, düzenli uyku düzeni, yoğun kaygı hissedilen ortamlara girerken kişinin yanında kendisini güvende hissedeceği kişilerle sosyal ortamlara girmesi, kendisine güvenmesi ve sevmesi, kaygı durumlarında anda kalmaya çalışmak, bireyin kendisini anlamaya çalışması ve zihninden geçen düşünceleri yargılamadan onları fark edin ve sizi ele geçirmesine izin vermeyin, Nefesinizi kontrol etmenin yöntemlerini öğrenin. Nefes kontrolü sizi sakinleştirecek ve anda kalmanızı sağlayacak. Eğer kaygılarınız sosyal, iş ya da okul hayatınıza engel oluyorsa psikolojik destek almaktan çekinmeyin.

ANKA PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK MERKEZİ

Uzm. Psk. Dan.& Aile Danışmanı

İZGEL ÇAVLAN YÜKSEL