Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünya genelinde 39 milyonu tamamen görme engelli olmak üzere toplam 285 milyon insan görme yetisini kaybetmiş durumda. Türkiye’de ise net bir kayıt sistemi bulunmamakla birlikte, Boğaziçi Üniversitesi Görme Engelliler Teknoloji Laboratuvarı’nın 2011 yılı verileri, bu sayının yaklaşık 400.000 olduğunu ortaya koyuyor. Geçen yılalr zarfında ise bu sayınını artış gösterdiği düşünülüyor.
Görme engelli bireylerin bağımsız bir şekilde yaşayabilmesi, bilgiye erişebilmesi ve toplumsal hayatta yer alabilmesi için geliştirilen özel donanım ve yazılımlar, teknolojinin sunduğu imkanlarla umut ışığı olmaya devam ediyor. Bu araçlar sayesinde görme engelli bireyler, günlük hayatlarını diğer bireylerle eşit şartlarda sürdürebiliyor ve topluma aktif olarak katılabiliyor.
BEYAZ BASTON HAREKETİ LONDRA'DA BAŞLADI
Görme engellilerin toplumda fark edilmesi ve haklarına dikkat çekmek için 1921 yılında Londra’da başlayan “Beyaz Baston” hareketi, bugün evrensel bir sembol haline geldi. Her yıl 7-14 Ocak tarihlerinde kutlanan “Beyaz Baston Görme Engelliler Haftası”, yalnızca bir farkındalık haftası değil, erişilebilirlik mücadelesinin sembolüdür.
Londra’da 1921 yılında yaşanan bir trafik kazası, yalnızca bir hayatı değil, dünya çapında milyonlarca görme engelli bireyin kaderini değiştirecek bir hareketin doğuşuna yol açtı. Görme yetisini kaybeden bir fotoğraf sanatçısı, bastonunu beyaza boyayarak toplumun dikkatini çekmek ve varlığını fark ettirmek istedi.
1921 yılında İngiltere’de başlayan bu hareket, 1931 yılında Fransa’da daha geniş bir anlam kazanarak evrensel bir simgeye dönüştü. Bugün, beyaz baston yalnızca bir fiziksel araç değil, aynı zamanda eşitlik, özgürlük ve farkındalık kavramlarının somut bir yansıması olarak kabul ediliyor.
2020 yılının “Erişilebilirlik Yılı” ilan edilmesiyle Türkiye’de bu alandaki çalışmalar hız kazandı. Erişilebilirlik, yalnızca fiziksel mekanların düzenlenmesiyle sınırlı kalmıyor; bilgi ve iletişim teknolojilerinden ulaşım hizmetlerine kadar birçok alanı kapsıyor. Binaların, açık alanların ve teknolojik araçların engelli bireyler tarafından güvenli ve bağımsız şekilde kullanılabilir olması, bağımsız yaşam ve toplumsal hayata eşit katılım için temel bir gereklilik olarak öne çıkıyor.
Beyaz Baston, bir bastondan çok daha fazlasını temsil ediyor: eşitlik, özgürlük ve bağımsızlık. Bu sembol, engellilerin yalnızca toplumda fark edilmesini değil, aynı zamanda hak ettikleri fırsat eşitliğiyle daha kapsayıcı bir dünyanın inşasına öncülük etmeyi hedefliyor. Görme engelliler için erişilebilirliğin önündeki engellerin kaldırılması, yalnızca bireysel hayatları dönüştürmekle kalmayıp toplumun tamamını daha güçlü ve dayanışmacı bir geleceğe taşıyor.
