Hasankale, Erzurum’un 38 km doğusunda, Pasinler ilçesinin kuzeydoğusunda ve Hasan Dağı'nın güney eteklerinde yer alıyor. 1339 yılında İlhanlı Emiri Hacı Toğay'ın oğlu Haşan Bey tarafından inşa ettirilen kale, dağa yaslanan ve ovaya hakim olan yapısıyla stratejik bir öneme sahip.
SU TEMİNİ AMACIYLA KULLANILMIŞ
İç ve dış olmak üzere iki bölümden oluşan kale, 125 metre uzunluğunda ve 20 metre genişliğinde, kuzeye doğru daralan üçgen bir planı ile dikkat çekiyor. Güney yönündeki duvarlar ise arazinin eğimi nedeniyle diğer duvarlardan daha yüksek inşa edilmiş. Erzurum Kapısı, Demir Kapı ve Gizli (Oğrun) Kapısı, kalenin Haşan Dağı'nın ovaya uzanan en dik noktasını oluşturuyor. İç kaleden güneydeki Hasankale Çayı’na kadar uzanan gizli yol, kuşatmalar sırasında su temini amacıyla kullanılmış.
Hasankale, 15. yüzyılda Akkoyunlu Hasan'dan adını alarak tarih sahnesine çıkmış. Türklerle ilk tanışması ise 1048’deki Hasankale Savaşı’na dayanıyor. Bu savaşta Selçuklu komutanı İbrahim Yınal’ın zaferi, Erzurum’a yapılan seferle devam etmiş ve şehirde büyük tahribatlar meydana gelmiş.
ERZURUM'UN EN ÖNEMLİ TARİHLERİNDEN BİRİ
16. yüzyılda Kanuni Sultan Süleyman tarafından onarılan kale, bir cami eklenerek daha da güçlendirilmiş. 4. Murat da Revan Seferi sırasında 1634’te kaleye bir köşk yaptırmış ancak bu yapılar günümüze ulaşamamıştır. Bugün, Hasankale, Erzurum’un en önemli tarihi yapılarından biri olarak, hem savunma hem de stratejik açıdan büyük bir öneme sahip olmaya devam ediyor.
