12-18 Aralık tarihleri arasında kutlanan “Yoksullarla Dayanışma Haftası” kapsamında yaşlı nüfustaki yoksulluk oranları dikkat çekiyor. İlk kez 1993 yılında başlatılan bu hafta, yaşlı bireylerin ekonomik zorluklarının çözümüne yönelik farkındalık yaratmayı hedefliyor. Bu kapsamda ise Türkiye’nin yaşlı nüfusu, yoksullukla mücadelede alarm veriyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2023 yılı Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, özellikle 65 yaş ve üzeri bireylerin karşı karşıya kaldığı ekonomik zorlukları ortaya koydu. Emeklilik maaşlarının en düşük 12.500 TL seviyesinde olduğu ülkemizde, yaşlı nüfustaki yoksulluk oranındaki artış dikkat çekiyor.
Araştırmaya göre 65 yaş üstü nüfustaki yoksulluk oranı, diğer yaş gruplarının aksine artış gösterdi. Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirine göre belirlenen yoksulluk oranı %13,9 olarak açıklanırken, medyan gelirin %60’ına göre hesaplandığında bu oran %21,7’ye yükseldi. Çarpıcı bir şekilde, Türkiye’deki her beş yaşlıdan biri yoksulluk sınırının altında yaşam mücadelesi veriyor.
YOKSULLUK SINIRININ ALTINDA YAŞAM MÜCADELESİ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 65 yaş ve üstü bireylerdeki yoksulluk oranının 2022’den 2023’e yüzde 14,3’ten yüzde 21,7’ye fırladığını açıkladı. Bu, yaşlı nüfusun yoksulluk oranındaki artışın tam olarak %51,7 olduğunu ortaya koyuyor. Çarpıcı bir şekilde, bu oran Türkiye genelindeki toplam yoksulluk artış oranının çok üzerinde.
Yaşlı erkeklerdeki yoksulluk oranı, son bir yılda %51,7 oranında büyük bir artış yaşadı. Türkiye genelindeki erkek yoksulluk oranı ise sadece binde 4,7 azalmıştı. Yaşlı erkeklerin gelir seviyesindeki düşüş, özellikle emeklilik maaşlarının yetersizliği ve artan yaşam maliyetleriyle birlikte kritik bir sorun haline geldi. Yaşlı kadınlardaki yoksulluk oranı ise bir başka dikkat çekici artış gösterdi. Geçtiğimiz yıl %15,4 olan yoksulluk oranı, 2023’te %22,4’e çıkarak %45,4 arttı. Oysa Türkiye genelinde kadınların yoksulluk oranı sadece %1,34 artış göstermişti. Bu, yaşlı kadınların, emeklilik dönemi gelir yetersizliği nedeniyle daha fazla yoksulluk riskiyle karşı karşıya olduğunu ve toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin yaşlılıkta daha da derinleştiğini gösteriyor.
Pandemi döneminde tırmanışa geçen yoksulluk oranları, 2019 ve 2020 yıllarında zirve yapmıştı. 2018’de %21,2 olan yoksulluk oranı, 2020 yılında %21,9’a ulaşmıştı. 2021’de kısa süreli bir düşüş yaşansa da, 2022 ve 2023 yıllarında oranlar yeniden yükselerek pandemi etkilerinin sürdüğünü göstermişti.
