Ankara’da, 104 yıl önce Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), Türkiye Cumhuriyeti'nin yasama organı olarak görev yapmaktadır. 23 Nisan 1920'de Osmanlı Devleti'nin İtilaf Devletleri'nce işgaline karşı direniş göstermek amacıyla kurulan TBMM, o günden bu yana varlığını sürdürmektedir. TBMM'nin açılışıyla birlikte birçok önemli kararlar alınarak çeşitli belgeler onaylandı. Bu onaylanan veya iletilen bilgilerin güvence altına alınması için mühürler ve damgalar kullanıldı.
Günümüzde aktif olarak kullanılan yeni TBMM binasında, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemine ait mühürler ve damgalar özel olarak muhafaza edilmektedir. Meclisin özel bir alanında, kırılmaz camla korunan bu mühürler ve damgalar, tarihi birer belge niteliği taşımaktadır. Sergilenen mühürler arasında Osmanlı alfabesiyle yazılmış olanlar ve Harf İnkılabı sonrasında kullanılan Türkçe kelimelerle oluşturulmuş olanlar da bulunuyor.
OSMANLI VE CUMHURİYET DÖNEMİ MÜHÜRLERİ
TBMM'nin sergi alanında, Osmanlı döneminden kalma mühürler ve damgalar büyük ilgi görüyor. Bu mühürler, Osmanlı Devleti'nin resmi yazışmalarında ve belgelerinde kullanılan önemli araçlardı. Üzerlerinde dönemin alfabesiyle yazılmış yazılar bulunan bu mühürler, o dönemin bürokratik işleyişini ve yazışma dilini gün yüzüne çıkartıyor. Harf İnkılabı ile birlikte Türkiye'de alfabe değişikliği yapılması, mühür ve damgalarda da değişiklik gerektirdi. Bu süreçte, Osmanlıca yazılmış mühürlerin yerini Türkçe yazılmış mühürler aldı. Sergide, bu geçiş dönemini yansıtan mühürler de yer alıyor.
SERGİLENEN MÜHÜR VE DAMGALAR
TBMM'de özel olarak sergilenen damga ve mühürler arasında Meclis-i Mebusan Riyaseti, Meclis-i Mebusan Polis Serkomiserliği, Meclis-i Mebusan Kavanin Kalemi Müdüriyeti 1339, Meclis-i Mebusan Evrak Kalemi Numara, Osmanlı Milletvekili Depute Ottoman, TBMM Meclis-i Ayan ve Meclis-i Mebusan dönemlerine ait damga ve mühürler, Meclis-i Mebusan Reisi'nin damgası, Büyük Millet Meclisi Reisliği, Büyük Millet Meclisi Umumi Katipliği, B.M.M Genel Katibi'nin mührü, TBMM Sabık Meclis-i Umumi Dairesi, Heyet-i Ayan, Meclis-i Ayan Hususi, Meclis-i Ayan Evrak Kalemi Müdüriyeti 1332 ve Ayan Evrak Kalemi'nin damgaları bulunmaktadır.
ÖZEL OLARAK KORUNUYOR
TBMM'de sergilenen mühürler, Osmanlı döneminden Cumhuriyet'e uzanan süreçteki değişimi ve dönüşümü gözler önüne seriyor. TBMM, bu mühür ve damgaları özel olarak hazırlanan kırılmaz camlardan oluşan alanlarda muhafaza ederek, tarihî mirası koruma ve gelecek nesillere aktarma görevini devam ettiriyor.
