Amasya’da İÖ. 302’den İÖ. 26’ya kadar başkent olarak kullanılan bu yer Pontus Krallarının mezarı olarak bilinmektedir. Amasya kalesinin eteklerinde dik bir biçimde kayaların oyulması ile yapılan Kral Kaya mezarlığı Hatuniye Mahallesinin dar sokakları ve tren yolunu geçerek çıkılmaktadır. Yeşilırmak Vadisi boyunca 21 adet mezarlığa ev sahipliği yapan bu yerde sadece günümüze kadar çok az sayıda mezar gelebilmiştir.
Kral Kaya mezarlığında bulunan büyük mezarlıkta nehre kadar giden bir tünelin olduğu bilinmektedir. 3 kralında mezarları Kızlar Sarayı üzerine bitişik nizamda yapılmıştır. Bu üç mezarın başında sağ kısımda, kral Mitridat Ktistes, orta kısımdaki mezarda Mitridat’ın oğlu Ariobarzan ve soldaki mezar ise II. Mitridat’a ait olduğu bilinmektedir.
Kral Kaya mezarlığının en büyüğü ise en son kısımda bulunan mezardır. M.Ö 185 yılında yapılan mezar Kral Farnakes için yapılmıştır. En büyük mezarın yüksekliği 15 metre, genişliği 8 metre, derinlik ise 6 metredir. 1075 yılında Melik Ahmed Amasya’yı ele geçirdikten sonra, mezarda bulunan Pontus krallığına ait gömüleri kaldırtmıştır.
ÇAĞRI ARCAKLIOĞLU