Ankara'da bulunan ilçelerin isimlerinin nereden geldiği merak ediliyor. Ankara'nın en kalabalık semtlerinden birisi olan Mamak'ın adı nereden geliyor? Mamak'ta gezilecek yerler neresi? Mamak ismini nereden aldı? Sizlere Mamak hakkında merak edilenleri haberimizde derledik...
Mamak adı nereden geliyor?
Mamak Ankara'nın büyükşehir ilçelerinden biridir. Adı, içinde bulunduğu askeri birlik ve hapishaneyle özdeşleşmiştir.
29 Kasım 1983 tarihinde kabul edilen Ankara İli Altı İlçe Kurulması ve Merkez İlçenin Kaldırılmasına Dair Kanun ile Çankaya İlçesini de içine alan Mamak İlçesi'nin şimdiki ikametgahı 1980'li yılların sonlarına rastlamaktadır. kurucuları Ahilerdir. Ankara'da hüküm süren Ahi hükümeti bu yerlere farklı yer ve yönetimlerin isimlerini vermiş ve bu bölgeyi yöneten eski Ahilerin isimleriyle anılmıştır. Ahi Mamak, Ahi Etimesgut, Ahi Tura gibi... Ahilerin Mamak'ta bulunan çiftliğini Ahi Mamak yönetmiş ve bir kısmı buradan ayrılmıştı. Ankara'nın Osmanlılar tarafından ele geçirilmesinden sonra yerel çiftliğe Tahir adında bir komutan atandı. Kaynaklarda bu komutanı Tahir Mamak olarak görüyoruz.
Mamak'ın tarihi, tarihi Anadolu adasının tarihiyle aynıdır. Mamak-Kayaş'ta yapılan araştırmalarda Anadolu'nun oluşum aşamalarına rastlıyoruz. Öğretmen. Dr. Kurt LEUCHS, 1932 yılında Kayaş'ta yaptığı araştırmalar sayesinde Anadolu formasyonunun bileşimleri hakkında bilgi sahibi olmuştur.
Bölgemizde yapılan araştırmalar hikayeye ışık tutuyor. Max Pfannenstiel, Hüseyin Gazi Dağı'nda yaptığı incelemelerde Mamak'a ışık tutacak 5 cm'lik bir bıçak ve başka objeler bulur. Kutluduk, Ortaköy, Gökçeyurt ve Kızılca civarında geleneklere ait bazı tarihi objelerin kalıntıları da ortaya çıkarıldı. Kutluduk şehrinde bulunan bir eser şu anda Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde sergileniyor. Ancak kutlama sırasında ortaya çıkan tarihi eserlerin bir kısmı Eski Belediye Binası önünde sergileniyor. Ortaköy ve Gökçeyurt ilçelerindeki erken Roma dönemine ait kalıntılar da camilerimizi süslüyor.
Roma döneminde Mamak bölgesi su kaynaklarıyla ünlüydü. Ünlü Roma hamamlarının suyu Kayaş'ın (M.Ö. 25) Roma galerisinden gelmektedir. Bu su kaynağı Cumhuriyet'e kadar Ankara'nın su kaynağı olmaya devam etmektedir. Romalılar döneminde Ankara'nın doğu kapısı Mamak'tı. Bu güzergahların mesafeleri Ortaköy'e kadardır.
Anadolu'nun Türkler eliyle Mamak'ın mevcut ilçelerine Türk boyları birer birer yerleşti. Bu bölgenin hemen hemen tüm isimleri Türk boylarından gelmektedir. Nenek, Kızılca, Bayındır, Kayaş gibi.
Moğol saldırılarıyla sarsılan Anadolu düzeni Ankara'yı da etkiliyor. 40 yıl Moğol topraklarında kalan Ankara'da daha sonra Ahilik bölgelerini görüyoruz. Ahilik döneminde Mamak bölgesine "Ahi Mamak" adı verilmiştir. Osmanlıların Ankara'yı fethinden sonra Mamak bölgesi "bölgenin meyve bahçesi" olarak anılmaya başlandı. Hatip Çayı'na doğru ilerleyen onlarca su değirmeni var. Bu değirmenlerin el değiştirdiği Osmanlı arşivlerinde kayıtlıdır. Bu su değirmenleri 1950'li yıllara kadar Ankara halkına hizmet vermiştir.
Ankara'nın ilk toplu taşıma aracı olan Ankara-Kayaş Banliyö Hattı (1929), Cumhuriyet döneminde Mamak ilçemizde kurulmuştur. Ankara şehrinin ilk görünümünde Mamak bölgesi görünmüyor. Ancak 1930'lu yıllardan itibaren Mamak bölgesi gecekondu mahallelerine dönüşmeye başladı. Banliyö tren hattındaki gecekondu mahalleleri hızla büyüyor. 1950'li yıllarda Ankara'nın şehir planı yeniden revize edildi. Dönemin Başbakanı Adnan Menderes başta Ankara, İstanbul, İzmir ve Konya olmak üzere büyükşehirlerin katılımını istemişti. Bu dönemde yapılan planlarda bölgelerimizin isimleri anılmaya başlandı ve Menderes'in özel ilgisiyle Demirlibahçe'de planlı bir inşaat başlatıldı.
Mamak bölgesi bu büyümeden itibaren hızlı bir gecekondulaşma süreci yaşamıştır. Bu gecekonduların bahçelerine ağaçlar dikilerek küçük salkımlar oluşturuluyor. Köy yaşamı artık Ankara metropolüne taşındı. 1970'li ve 1990'lı yıllar arasında başlayan yoğun göçler sonunda artık Mamak'ın yüzde 90'ı gecekondulardan oluşuyor. Sorunun tek başına çözülmesi yönünde atılan ilk adımla birlikte 1983 yılında Mamak, Çankaya ilçesinden ayrılarak ilçe oldu. İlk belediye seçimleri 1984 yılında yapılmıştır. Bu büyüme 1999 yılından itibaren kentleşme ve kalkınma hareketleriyle hızlanmıştır. 2008 yılından itibaren Kutludukin ve Bayındır ilçelerinin ilçeye katılmasıyla 65 ilçeden oluşan ilçe, 28.922 hektar yüzölçümüne sahip olup, başkentin modern ve yaşanabilir bir ilçesi olma yolunda emin ve kararlı adımlar atmaktadır.
Mamak'ta gezilecek yerler neresi?
Mavi Göl
Samsun Yolu üzerinde yer alan bu alan 2400 metrekarelik alanı kapsıyor. Ankaralıların mangal yapmayı en sevdiği mekanlardan biridir. Mavi Göl'de barbekü - piknik alanları, çocuk oyun alanları, bisiklet yolu, yürüyüş parkı, spor aletleri, gölde tekne turu, denizde bisiklet sürme alanı gibi pek çok dinlenme alanı bulunmaktadır.
Hüseyin Gazi Türbesi
Hüseyin Gazi semtinde bulunan burası Ankara'nın en yüksek tepesidir. Bazı kaynaklarda Emeviler adına komutan veya savaşan kahraman olarak görünse de Emeviler döneminde Anadolu'da İslam ordularının Bizans'a yaptığı akınlarda şehit düşen bir İslam mücahit olarak bilinmektedir. Hüseyin Gazi hakkında net bir bilgi bulunmamakla birlikte bilinen net bilgi Battal Gazi'nin babasının varlığıdır.
Üreğil Millet Bahçesi
Ankara Birinci Millet Bahçesi olarak bilinen bu alanda 2 adet gölet, 44 adet kamelya ve mangal alanı, yürüyüş alanı, bisiklet alanları ve Kıraathanesi darı yer alıyor.
Aqua Vega Akvaryum
Nata Vega Alışveriş Merkezi'nde dünyanın farklı yerlerinden taşınan canlılar sergileniyor. Köpekbalıkları, timsahlar, Kio balıkları, böcek türleri, yılan türleri, kedigiller, maymun türleri ve birçok türü burada bulabilirsiniz.
Ali Kuşçu Bilim Merkezi
2017 yılından bu yana Türk astronomisi alanında bilgiler verilmektedir. Bilim merkezi astronomi ve uzay meraklılarına benzersiz bir deneyim sunuyor.
Kıbrıs Köyü Kanyonu
Kıbrıs Köyü Kanyonu ülkemizin doğal güzelliklerinden biridir. Ankara gizli bir cennet dersek yalnız olmayız. 8 km uzunluğundaki vadi, doğa tutkunlarına harika bir yürüyüş parkuru sunuyor. Kamp ve piknik yapmak için de ayrıcalıklı bir yerdir.
Kayaş Eski Cami
1871 yılında inşa edilmiş Ankara'nın en eski camilerinden biridir. Mamak semtindeki en eski yapı asla yanılmaz. Mamak'ta mutlaka gezilip görülmesi gereken yerlerden biri burası.
75. Yıl Amfi Tiyatro
Mamak Belediyesi'nin düzenlediği tiyatro ve konser etkinlikleri vatandaşları eğlendiriyor. Mahallede bir kütüphane var. Mamak ilçesi gezinizde bu güzel bölgeye uğramanızı tavsiye ederiz.
HABER: ÖMER YILDIZCI
