Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın somut olmayan kültürel miras taşıyıcısı olan keçe sanatçısı Özgür Dönmez’in eserleri, 21 Eylül’de Ankara'da başlayan Başkent Kültür Yolu Festivali kapsamında Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi’nde sergilendi. Sergide birçok sanatçı, ünlü minyatür sanatçısı Matrakçı Nasuh'un eserlerini farklı yöntemlerle yeniden yorumladı. Özgür Dönmez, Matrakçı Nasuh’un İstanbul minyatürünü geleneksel keçe tekniğiyle çalışarak ziyaretçilerin beğenisine sundu.
ESERLERİNDE BİRÇOK TEKNİK KULLANDI
Dönmez, eserlerinde ıslak keçe yöntemini kullanarak yünün su ve sabunla elde edildiğini belirtti. Eserinin yapım sürecini şu şekilde aktardı: “İstanbul minyatürünün keçeye uyarlanması çalışmasında, alt zemin geleneksel olarak ıslak keçe yöntemi ile çalışıldı. Keçenin üzerine işlenen evler ve surlar, iğneli keçe ile yerleştirilip tekrar ıslak keçeye alındı. Bu eser tam tamına 5 kez keçeleşti. Matrakçı Nasuh'un minyatürlerinde bitkiler yok ama figürler var. Bu figürler arasında hayvanlar da mevcut. Eserimde çiçek açmış kiraz ağaçları, elma ve nar ağaçları ile laleler yer alıyor. Ben, minyatürün orijinaline sadık kalarak çalıştım. Örneğin, orijinal minyatürün alt kısımları biraz yıpranmış gibi, ben de aynı şekilde yaptım.”
ESERLERİNDE ÜÇ BOYUTLU TASVİRLERİN BULUNMASININ NEDENİ
Dönmez, eserlerinde yer alan üç boyutlu tasvirlerin nedenini ise şu şekilde açıkladı: “Bazı bölümleri üç boyutlu yapmamın sebebi kendi yorumumdur. Normal çizimlerde tek boyutluluk hakimken, ben bunu görsel etkisi yüksek bir şekilde sunmak istedim.”
ESERLERİNDE KADINLARA VURGU YAPTI
Keçe sanatçısı Özgür Dönmez, aynı zamanda Matrakçı'nın Adana minyatüründeki eserinde ve İstanbul minyatürü eserinde bulunan bir ayrıntıya dikkat çekti. Dönmez, her iki eserinin kenarlarını boncuk oyası ile geçtiğini belirtti. Bunun sebebini ise, Adanalı kadınların boncuk oyalarının meşhur olması olduğunu söyledi. Dönmez, bu iki eserinin kadınları temsil etmesi amacı ile çevresine boncuk oyası geçtiğini ifade etti.
"Ben bazı eserlerimin kenarına boncuk oyası geçiyorum. Bunu İstanbul minyatüründe Adana minyatüründe de uyguladım. Ben şöyle düşünüyorum. Bir evden kadını çıkartırsanız orası bina olur, Oraya kadını sokarsanız orası yuva olur. Biz burada kadın sanatçılarız. Matrakçı Adana minyatürünü çizmiş ve Adanalı Kadınlarında boncuk oyası çok meşurmuş, ben bütün kadınları temsil etsin diye bazı eserlermin çevresine boncuk oyası geçtim."
ÖZGÜR DÖNMEZ KİMDİR?
Özgür Dönmez, 1965 yılında Sivas’ta doğdu. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi'nden mezun olduktan sonra Tarım Bakanlığı'na bağlı araştırma kuruluşlarında çalıştı. Meksika’da (CIMMYT) eğitim aldıktan sonra yüksek lisansını Kansas State Üniversitesi’nde tamamladı. Keçe sanatçısı Oğuz Koç’tan eğitim alan Dönmez, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından somut olmayan kültürel miras taşıyıcısı unvanına sahiptir. Sanatçı, çeşitli karma sergilerde yer almakla birlikte 8 kişisel sergi açmıştır. Sanatsal çalışmalarına ise Ankara’daki atölyesinde devam etmektedir.
KEÇE SANATI
Keçe, çok eski bir Türk sanatıdır ve ana malzemesi koyun yünüdür. Yapağının dövülmesiyle elde edilen keçe, zaman içinde gelişerek başka milletlere de yayılmıştır. Keçe, kimi zaman halı veya kilim gibi yere serilen bir gereç, kimi zaman çorap ve başlık, bazen de süslenerek at eyerinin örtüsü olarak kullanılmıştır. Geçmişte yerleşik hayata geçilmesi ve değişen ihtiyaçlar nedeniyle keçe kullanımı azalma göstermiştir, ancak insanlık tarihi boyunca keçe sanatı her zaman bir ilgi kaynağı olmuştur.
