Yakın zamanda uyuz vakalarında bir yükseliş olduğu biliniyor. Sosyal medyada sıkça bahsedilen uyuz hastalığının sebeplerinden birisi olarak bazı vatandaşlar hayvanları gösteriyor. Hayvan severler bu düşüncenin yanlış olduğunu savunurken, veteriner hekimler ise hayvanlarda uyuz salgını olmadığını söyledi. Uzun süreli temas sonucunda geçtiği bilinen ve özellikle sokak hayvanlarında görülürken uyuzun, dışarıya çıkmayan evcil hayvanlarda görülme riskinin az olduğu aktarıldı. Eskişehirli veteriner hekim ise Tuğçe Kara, hayvanlardaki uyuz hastalığıyla ilgili detaylara değindi. İnsandan hayvana, hayvandan insana uyuz geçme riskinin çok düşük olduğunu ifade eden veteriner hekim, bu tür durumlarda suçun direkt olarak hayvanda aranmaması gerektiğine dikkat çekti.
“Hayvanlarda, insanlardaki gibi bir salgın durumu söz konusu değil”
Eskişehir’de veteriner hekimlik yapan Tuğçe Kara, hayvanlardaki uyuz vakalarında artış yaşanmadığını söyledi. İnsandan hayvana, hayvandan insana uyuz geçme riskinin düşük olduğunu ifade eden Kara, “Son zamanlarda insanlarda yaşanan uyuz salgınıyla ilgili haberleri ben de okudum. Ancak hayvanlarda, insanlardaki gibi bir salgın durumu söz konusu değil. Artış yok, sadece rutin vakalar gelmeye devam ediyor. Bu da hijyenik bakım şartlarında yaşayamadıkları için çok doğal. İnsandan hayvana, hayvandan insana uyuz geçer ama uyuzun birçok türü var. Bunların bazıları spesifiktir (türe özgü), kedideki başkadır köpeğe geçmez, köpekteki başkadır insana geçmez. Ama hayvandan insana geçen türler de var. Konakçı olmayan türler insanda üreyip çoğalamıyorlar, bu kısa süreli hafif bir hastalık oluşturuyor. Bunu tabii ki tıp hekimleri daha doğru açıklar. Ancak İnsandan hayvana, hayvandan insana uyuz geçme riski çok düşük. Bununla ilgili kanıtı da biziz. Mesela ben bir veteriner hekim olarak çok fazla uyuzlu hayvanla temas etmeme rağmen hiçbir zaman uyuz hastalığına yakalanmadım” dedi.
“En az 3-4 ay kadar tedavi yapılıyor, mikroskopta akar görülmese bile birkaç hafta daha ilaç kullanılıyor”
Hayvanlardaki uyuz belirtilerinden bahseden Kara, hastalıkla ilgili bazı bilgiler aktardı. Tedavi sürecinin yaklaşık olarak 3-4 ay sürdüğünü belirten veteriner hekim Tuğçe Kara konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Evcil hayvanı uyuzlu olan bir vatandaş genel hijyen kurallarına dikkat etmeli ve veteriner hekiminin önerdiği ilaçları uygulamalı. Eğer hayvanda uyuz şüphesi varsa kaşınan bölgeden deri kazıntısı alıp mikroskop altında inceliyoruz. Uyuz olduğunu tespit edersek de gerekli tedavileri yürütüyoruz. Bunun belirtileri ilk etapta kaşıntı, kulak ve ağız kenarları gibi bölgesel tüy dökülmeleri, kepeklenme, deride kızarıklık ve kafa sallama gibi durumlar olabilir. Ancak kaşıntı yok diye de uyuz değil diyemeyiz çünkü birkaç farklı uyuz etkeni var. Vatandaşlar hayvanlarının derisinde ufak bir kızarıklık ve kepeklenme görürlerse hemen veteriner hekime başvurmalıdır. Uyuzun lokalize (hastalığın sadece bir dokuda kaldığı) bir de generalize (hastalığın bedenin başka bölgelerine yayıldığı) formu var. Bazen kendi kendini sınırlayıp iyileşen formlar var ama bazıları da yayılan ve inatçı vakalardır. Hekimi, hasta sahibini ve hayvanı çok yorar, iyileşmesi zordur. Belli ilaçlarla en az 3-4 ay kadar tedavi yapılıyor, tedavi sonrası mikroskopla bakıldığında akar görülmese bile birkaç hafta daha tedaviye devam edilmesi gerekiyor.”
“Uyuza yakalan bir hayvanın damızlıktan çıkarılması bile öneriliyor”
İnatçı ve iyileşmesi zor olan generalize tür uyuza yakalanan hayvanlara doğum yaptırılmaması gerektiğine dikkat çeken Kara, hastalığın yavrulara da geçebileceğini belirtti. Hayvanı uyuz olan vatandaşlara evlerini ilaçlatmasını tavsiye eden Kara, “Generalize formda uyuza yakalan bir hayvanın damızlıktan çıkarılması bile öneriliyor, doğum yaptırılmaması gerekiyor çünkü yavrulara da geçebilir. Hayvanların yatağı ve battaniyesi gibi kullandığı tekstil ürünleri 60 derece sıcaklıkta yıkanmalı. Vatandaşların imkânı varsa evlerin ilaçlatabilirler. Özellikle çok hayvanın olduğu bir evse bu gerekli olabilir. Diğer hayvanlara da dış parazit etkenli ilaçlar uygulanmalı. İnsanlar hayvanları uyuz olduğu zaman çok korkuyor ve hemen hayvanı suçluyorlar. Evcil hayvanı olanlar uyuz oldukları zaman, ‘acaba hayvandan mı geçti’ diye sorguluyorlar. Ama asıl bulaş insandan insana oluyor. Tabii ki hayvandan da geçebiliyor, dikkat etmek lazım ama suçu direkt hayvanda aramamak lazım” şeklinde konuştu.
Hayvanlarda uyuz nedir?
Uyuz, tüm hayvan türlerinde görülen, şiddetli kaşıntı ve kıl dökülmesiyle karakterize, bulaşıcı ve parazitik bir deri hastalığıdır. Hastalığın ortaya çıkışı bakım ve beslenme şartlarına bağlıdır. Uyuz ev ve sokak hayvanlarında olabildiği gibi ahırlarda da görülebilir. Ahırların aşırı kalabalık ve rutubetli olması bu hastalığın ortaya çıkmasında büyük rol oynar. Besi sığırlarında, genç hayvanlarda ve kış mevsiminde daha çok görülür. Bulaşma, direkt veya dolaylı yoldan temasla meydana gelir.
İHA
