El Niño ve La Niña, Pasifik Okyanusu'nun ekvatoral bölgesinde deniz suyu sıcaklıklarındaki periyodik dalgalanmalardır. Bu dalgalanmalar, küresel hava ve iklim sistemlerini önemli ölçüde etkileyerek kuraklık, sel, fırtına gibi aşırı hava olaylarına yol açabilir.
El Niño:
- Pasifik Okyanusu'nun ekvatoral bölgesinde deniz suyu sıcaklıklarının ortalama değerlerin üzerinde olduğu dönemdir.
- Genellikle kuraklık, orman yangınları ve şiddetli fırtınalar gibi aşırı hava olaylarına yol açar.
- Afrika, Avustralya ve Güney Amerika'nın bazı bölgelerinde yağışlarda azalmaya neden olur.
-
1997-98’deki güçlü El Nino 5 trilyon dolarlık hasara yol açmış, 23 bin kişi de fırtına ve sellerde hayatını kaybetmişti.
La Niña:
- Pasifik Okyanusu'nun ekvatoral bölgesinde deniz suyu sıcaklıklarının ortalama değerlerin altında olduğu dönemdir.
- Genellikle sel, heyelan ve kasırgalar gibi aşırı hava olaylarına yol açar.
- Afrika, Avustralya ve Güney Amerika'nın bazı bölgelerinde yağışlarda artışa neden olur.
Türkiye'ye Etkileri:
El Niño ve La Niña'nın Türkiye'ye etkileri doğrudan ve dolaylı olmak üzere iki şekildedir.
Doğrudan Etkiler:
- El Niño yıllarında Türkiye'de genel olarak sıcaklıklar ve yağışlarda artış gözlemlenebilir. El Nino geçen yıllarda Türkiye'de yağış miktarlarında artış olsa da ani ve şiddetli yağışlar çok olduğu için genelde sel felaketleri ve yağışın kısa zamanda yağması sebebiyle toprak ememediği için kuraklık artışıda olmaktadır.
- La Niña yıllarında ise sıcaklıklar ve yağış miktarlarında düşüşler görülebilir. Geçmiş yıllarda Türkiye'de gerçekleşen La Nina etkileri yağışlarda ve sıcaklıklarda düşüşler gözlemlenmiştir. Yağış her ne kadar az olsa da ani yağışlar az olduğu için tarım açısından faydalı olabilmektedir.
Dolaylı Etkiler:
- El Niño ve La Niña, Türkiye'yi etkileyen hava kütlelerini ve basınç sistemlerini de etkileyerek, kuraklık, sel ve fırtına gibi aşırı hava olaylarının oluşma riskini artırabilir.
- Bu aşırı hava olayları, tarımsal üretimi, su kaynaklarını ve altyapıyı olumsuz etkileyebilir.
Özetle:
El Niño ve La Niña, Türkiye'yi de etkileyen küresel iklim olaylarıdır. Bu olayların etkileri doğrudan ve dolaylı olmak üzere çeşitli şekillerde görülebilir. El Niño yıllarında genel olarak sıcaklıklar ve kuraklık artışı, La Niña yıllarında ise sıcaklıklar ve yağış miktarlarında düşüş beklenebilir.
