Gelişen teknoloji, günlük yaşamı her ne kadar kolaylaştırsa da dijital dünyanın olumsuz etkileri giderek artıyor. Özellikle son yıllarda basın organlarında ve sosyal medyada sıkça gündeme gelen dijital bağımlılık tehlikesi, gençler üzerindeki somut etkilerini her geçen gün daha fazla hissettiriyor. Bu bağımlılık, yalnızca sosyal ilişkileri zedelemekle kalmıyor, aynı zamanda bireylerin psikolojik sağlığını da ciddi şekilde tehdit ediyor.
SAVAŞ OYUNLARI, ROBLOX, WATTPAD... TEHLİKE BÜYÜYOR
Geçtiğimiz ay Eskişehir’de yaşanan bir olay, dijital bağımlılığın ne kadar ciddi bir sorun haline geldiğini gözler önüne serdi. Dijital bir oyundan etkilenerek 18 yaşındaki bir genç, beş kişiye saldırıda bulundu. Bu olay, dijital oyunların gençler üzerindeki olumsuz etkilerinin boyutlarını yeniden tartışmaya açtı. Aynı zamanda Roblox isimli bir oyuna ve Wattpad dijital kitap okuma platformuna Türkiye’de erişim engeli getirildi. Peki, dijital oyunlar gençler üzerinde nasıl bir etki yaratıyor? Aileler, çocuklarını bu tehlikeden nasıl koruyabilir?
DİJİTAL OYUNLARIN GENÇLER ÜZERİNDEKİ OLUMSUZ ETKİLERİ
Psikolojik Danışman ve Türk PDR Derneği Ankara İl Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Safiye Yılmaz Dinç, dijital oyunlar, Roblox ve Wattpad hakkında Polatlı Postası İnternet Haber Sitesi’ne önemli açıklamalarda bulundu. Dr. Safiye Yılmaz Dinç, ergenlerin dijital oyun bağımlılığı açısından en riskli grupta yer aldığını belirtti. Dijital savaş oyunları oynayan gençlerin kendilerine ve çevrelerine agresif ve olumsuz davranışlar sergileyebileceğini vurgulayan Dr. Dinç, şu ifadelere yer verdi:
“Ergenler, dijital oyun bağımlılığı açısından en riskli bir grupta yer almaktadır. Eskişehir’de yaşanan olayı da 18 yaşındaki bir ergen gerçekleştirmiştir. Yapılan birçok araştırma dijital oyun bağımlılığının bireylerde şiddete karşı duyarsızlaşma yaşadığı, düşmanca duygular, şiddet eğiliminde artışa neden olduğu ve olumlu sosyal davranışlarda azalmanın olduğunu göstermektedir. Özelikle de dürtü kontrol bozukluğu olan gençlerde öz-kontrol zor olduğundan oynadığı oyundaki kahramanla kendini özdeşleştirerek yani onu taklit ederek tehlikeli ve riskli davranışlar gösterebilmekteler.”
GENÇLER GERÇEK DÜNYADAN KOPUYOR
Dijital ortamda oynanan çevrimiçi oyunların, gençlere sanal bir ortam hazırladığını belirten Dr. Dinç, “Dijital oyunlarda uzun süre vakit geçiren çocukların, sanal ortamda kendisiyle gurur duyacağı bir dünya yaratması, dijital oyunlarda daha fazla zaman geçirmesine yol açarak yüz yüze gerçekleşen sosyal ilişkilere zarar vererek, gerçek dünyadan kopmalara neden olabilmektedir” ifadelerine yer verdi.
“AİLELER FİLTRE PROGRAMLARI YÜKLEYEBİLİR”
Son dönemde Türkiye’de yasaklanan Roblox oyunu, çocuklara cinsel içerikli mesajlar verdiği gerekçesiyle büyük tepki topladı. Dr. Dinç, bu tür dijital bağımlılıkların çocukların aile, okul ve arkadaşlık ilişkilerini olumsuz etkilediğinin altını çizerek, ailelere şu tavsiyelerde bulundu:
“Dijital bağımlılığın çocukların aile, okul ve arkadaşlık ilişkisini olumsuz etkileyerek, sosyalleşme sürecine zarar verdiğini biliyoruz. Ayrıca dijital bağımlı olan çocuklara baktığımızda daha çok sosyalleşemeyen ve özgüveni düşük olan çocuklar olduğunu da görüyoruz. Bu sebeple çocukların sağlıklı sosyalleşebileceği ortamların oluşturulması önemli. Ayrıca ailelerin çocukların hangi sitelere girip, neler izlediğini ya da oynadığını kontrol etmeleri gerekiyor. Cinsel içerikli fotoğraf, video ya da oyunlara karsı filtre programları yüklemek de önleme çalışmaları açısından kullanılabilir.”
TEKNOLOJİ GENÇLERİN HER ALANINDA
12-18 yaş arası gençler arasında popüler olan dijital kitap platformu Wattpad de Türkiye’de erişim engeliyle karşı karşıya kaldı. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, dijital bağımlılıkla mücadele kapsamında bu tür platformları mercek altına aldı. Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Psikolojik Danışman ve Türk PDR Derneği Ankara İl Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Safiye Yılmaz Dinç, dijital bağımlılığın gençler üzerindeki etkilerine dikkat çekti.
Dr. Dinç, erken yaşlardan itibaren dijital teknolojilere maruz kalan gençlerin, hayatlarının her alanında bu teknolojilerle iç içe yaşadığını belirtti. “Günümüz gençliği, tamamen internet temelli teknolojilerle büyüyen ilk nesil olarak öne çıkıyor. Bilgisayar, cep telefonu, mobil oyunlar ve dijital platformlar gençlerin hayatının bir parçası haline gelmiş durumda. Bu gençler, klasik okuma alışkanlıklarını bile internet üzerinden sürdürmekte ve dijital dünyada edindikleri bilgileri günlük hayatlarında kullanmaktadırlar” diye konuştu.
“DANIŞMANLIK PROGRAMLARI SON DERECE ÖNEMLİ”
Dr. Dinç, dijital bağımlılıkla başa çıkabilmek için toplumun çeşitli kesimlerinin birlikte çalışması gerektiğini vurguladı. Okullarda, internet kullanımında sorun yaşayan ergenlere yönelik teknolojiyi daha bilinçli kullanmalarını sağlayacak fırsatlar sunulması gerektiğini ifade eden Dr. Dinç, ayrıca, aile ve öğretmen katılımıyla gerçekleştirilecek danışmanlık programlarının önemine değindi. Dr. Dinç, bu sayede dijital bağımlılığın yol açabileceği yeme bozukluğu, düzensiz uyku, depresyon ve sosyal çevreyle kurulamayan yüz yüze iletişim gibi sorunların azaltılabileceğini belirtti.
