19. yüzyılın sonlarından itibaren, Öksüzce Çeşmesi'nin su kalitesi yüksek ve sağlıklı içme suyu olarak tanınır, başkent sakinleri tarafından büyük bir değer görürdü. Öksüzce suyu, sadece şehri besleyen bir içme kaynağı olmakla kalmamış, aynı zamanda Ankara'nın su kültürünün de önemli bir parçası olmuştur.
"DÖNEMİN EN İYİ SUYU"
1904 doğumlu Yüksek Orman Mühendisi Kazım Mıhçıoğlu, 1987 yılında verdiği bir röportajda, bu suyun kalitesinin o dönemdeki en iyi su olarak kabul edildiğini belirtmişti. Mıhçıoğlu, bu suyu mahalle halkının evlerine eşeklerle taşıdığını, çünkü suyun çok değerli ve kaliteli olduğunu anlatmıştı.
Bu tür anekdotlar, Öksüzce Suyu’nun dönemin Ankara halkı için ne denli önemli bir kaynak olduğunun da bir göstergesidir. Hatta, bu su, hem sağlık açısından hem de günlük yaşamda önemli bir yer tutarak, zamanında birçok aile için temel yaşam kaynağı olmuştur.
1900'LÜ YILLARDA ŞEHRE TAŞINMAK İSTENMİŞ
Öksüzce Suyu’nun kaynağı olan Öksüzce Çeşmesi, 1924 haritalarında da "Öksüzce Çeşmesi" olarak adlandırılmış ve zamanla Ankara’nın en bilinen çeşmelerinden biri haline gelmiştir. Çeşme, yıllarca mahalle halkı tarafından kullanılmış, hatta 1900’lü yıllarda bu suyu şehre taşımak için özel bir çaba sarf edilmiştir. Ancak, zamanla artan nüfus ve su kaynaklarının değişmesiyle birlikte, bu çeşme kullanılamaz hale gelmiş, lülesi yerinden sökülmüş ve çeşitli onarımlar geçirmiştir.
GÜNÜMÜZDE KULLANIMA KAPALI
Çeşmenin, 1932’de önemli bir onarım gördüğü biliniyor. Ancak, sonraki yıllarda çeşitli yenilemeler yapılmış ve üzerine yeşil boya uygulanmıştır. Zamanla boyanın dökülmesiyle taş yapısı ortaya çıkmış, tarihi doku biraz daha belirgin hale gelmiştir. Günümüzde kullanıma kapalı olan çeşme, Ankara'nın geçmişine tanıklık etmeye devam etmekte ve çevresindeki yapılarla olan bağlantıları da tarihsel bir değer taşımaktadır.
2018 YILINDA YENİLEME ÇALIŞMASI YAPILDI
Öksüzce Çeşmesi, son yıllarda yapılan yenileme çalışmalarında önemli değişiklikler geçirmiştir. 2018’de gerçekleştirilen proje sırasında çevresindeki eski yapılar yıkılmış ve yerine yenileri inşa edilmiştir. Bu süreçte, çeşmenin evle olan bağlantısının sonlandırılacağı anlaşılmıştır.
Öksüzce Suyu, hem geçmişteki sağlıklı içme suyu kaynağı olarak hem de günümüzdeki kültürel ve tarihi anlamıyla, Ankara'nın su kültürünün önemli bir simgesi olmaya devam ediyor.
