Türkiye, sahte dolar kabusuyla sarsılıyor! Yurt dışında basılan ve piyasaya sürülmeye çalışılan 600 milyon dolar tutarındaki sahte 50 ve 100 dolarlık banknotlar, döviz bürolarını ve bankaları alarma geçirdi. 50 ve 100 dolar satın alma işlemleri durdurulurken, başta Kapalıçarşı olmak üzere döviz trafiği durma noktasına geldi.
Sahte banknotların para sayma makineleri ve ATM'ler tarafından bile ayırt edilemediği öğrenildi. Yaklaşık 1,5 aydır piyasada sahte 50 ve 100 dolar paniği yaşanıyor. Yazılım güncellemesi yapılmayan para sayma makinelerinden bile geçebilen bu banknotlar, döviz piyasasında büyük bir tedirginliğe neden oldu.
Döviz büroları ve bankalar, 50 ve 100 dolarlık banknot almayı durdurdu. Bazı döviz bürolarının ise komisyon uygulayarak bozdurmayı kabul ettiği iddia ediliyor.
Alanya Dövizciler Birliği Başkanı Turgay Kırbaş, Ortadoğu, Asya ve Balkanlar'da basılıp Türkiye'ye sokulmaya çalışılan sahte 50 dolarlık banknotların Alanya'da da piyasaya sürülmeye çalışıldığını söyledi. Ayrıca Ankara'da 100 dolarlık sahte banknotlara da rastlandığı belirtildi.
Yapay zekâ kullanılıyor
Türkiye Bankalar Birliği (TBB), bankalara sahte 50 ve 100 dolarlık banknotlarla dolandırıcılık eyleminde bulunulduğuna dair uyarıda bulundu.
Para Piyasaları Uzmanı İslam Memiş, "Teknoloji ne kadar çok ilerlerse kalpazanların işi bir o kadar kolaylaşıyor. Kalpazanlar yapay zekâ gibi modern teknolojileri kullanıyorlar. Artık dijital makineler öyle bir hale geldi ki dolandırılmamanız imkansız." dedi.
Kapalıçarşı esnafından Hüseyin Çilrin, "Şu an 50 doları hiç almıyoruz. 100 dolarda ise eski dediğimiz beyaz 100 doları almıyoruz. Son 20 gündür, piyasada büyük bir sahte para stoku dolaşıyor. Makinelere güncelleme yaptık ama yine de yetmedi, yeni güncellemeler bekliyoruz." şeklinde konuştu.
Tüm Yetkili Müesseseler ve Döviz Büroları Derneği (TÜYEMDER) Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Ünver, "İstanbul ile sınırlı değil, birçok ile yayıldı. Biz para sayma makinelerimizi güncelledik ama yeterli olmadı. Bu makineler ithal olduğu için güncellemeleri de yurt dışından bekliyoruz." dedi.
Sahte dolar nasıl anlaşılır?
Emniyet Genel Müdürlüğü, sahte dolarları ayırt etmek için şu özelliklere dikkat edilmesi gerektiğini bildirdi:
- 50 doların ön yüzünde bulunan portrenin etrafındaki çerçeve çizgilerin son sırasında "The United States Of America" ibaresi mikro şekilde yazılı.
- 2004 baskısında, banknotun ön yüzünde bulunan ABD Merkez Bankası mührünün sağında ve sol üstündeki iki adet yıldızda, "USA 50", "USA FIFTY" ibareleri var.
- Portedeki şahsın gömleğinin sol yakası üzerinde "The United States of America" ibareleri mikro şekilde yazıyor.
- 50 dolarlık banknotların ön yüzünde bulunan "50" rakamına dik bakıldığında yeşil, açılı bakıldığında siyah renkte görünüyor.
- 2004'teki baskıda ise "50" sayısı, banknot yukarıya ve aşağıya doğru eğildiğinde bakır renginden yeşile dönüşüyor.
Doların gerçek olduğunu anlamak için en garantili yöntemin, paranın ipi içerisindeki yazıyı kontrol etmek olduğu ifade ediliyor. Doları ışığa tutup güvenlik şeridine bakıldığında, bu şeritte USA ve banknot tutarı yazıyor olmalı. Örneğin, 100 dolarlık bir banknotta USA HUNDRED yazısını paranın iki tarafında da görmek gerekiyor.
