Her yıl 3 Aralık'ta kutlanan Dünya Engelliler Günü, yalnızca bir farkındalık günü değil; aynı zamanda küresel çapta eşitlik, kapsayıcılık ve fırsatların artırılması için bir çağrı olarak da biliniyor. 1992’den bu yana Birleşmiş Milletler tarafından desteklenmiş olan bu özel gün, engelli bireylerin topluma tam katılımını teşvik etmek ve karşılaştıkları engelleri görünür kılmak amacıyla geniş çaplı olarak düzenleniyor.
2024 yılı için belirlenen tema, “Kapsayıcı ve sürdürülebilir bir gelecek için engelli kişilerin liderliğini güçlendirmek” oldu. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve ortakları; bu temanın, sağlık eşitliğini artırmak ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmak için bir fırsat olduğuna dikkat çekiyor. Ancak veriler, bu yolculuğun önünde hala çok büyük engeller olduğunu ortaya koyuyor:
Dünya genelinde 1 milyar kişi, yani nüfusun %16’sı engelli bireylerden oluşuyor. Türkiye’de ise resmi rakamlara göre 1,5 milyon, gayri resmi verilere göre ise yaklaşık 9 milyon engelli birey bulunuyor. Bu oran, yaşla birlikte artarken, OECD ülkelerinde 50 yaş üzeri bireylerin %24’ü engelli olarak sınıflandırılıyor.
ENGELLİ BİREYLER CİDDİ ZORLUKLARLA KARŞI KARŞIYA
Engelliler, eğitim ve istihdamda ciddi engellerle karşılaşıyor. Türkiye’de engelli bireylerin %60’ı ilkokuldan sonra eğitime devam edemezken, Avrupa Birliği ülkelerinde bu oran %25. İşsizlik, yoksulluk ve sosyal dışlanmışlık riski ise daha da endişe verici. Türkiye’de engellilerin %77,1’i yoksulluk riski altında yaşıyor.
Engelliler, küresel nüfusun önemli bir kesimini oluşturmasına rağmen, karar alma ve liderlik pozisyonlarında yeterince temsil edilmiyor. Ayrımcılık ve erişim eksikliği, bu rollere ulaşmalarını engelleyen başlıca sorunlar arasında yer alıyor. DSÖ, engelli bireylerin liderliğinin desteklenmesinin, sağlık eşitliğini ilerletmek ve daha kapsayıcı bir dünya inşa etmek için kritik bir adım olduğunu vurguluyor.
