TBMM Genel Kurulu’nda Ticaret ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlıkları bütçeleri görüşüldü. Ticaret Bakanı Ömer Bolat, mal ihracatının 2023 yılının üçüncü çeyreğinde Avrupa Birliği'nde yüzde 1,5, Almanya ve Fransa'da ise yüzde 2,0'nin üzerinde düşerken Çin’de yüzde 6,1 oranında gerilediğini hatırlatarak, “G20 ülkeleri içinde ihracatı en fazla düşen ülke olarak dikkat çekmektedir. 2023 yılının 3.çeyreğinde mal ihracatımız, bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,4 artarak 64,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiş ve ülkemiz G20 ülkeleri arasında mal ihracatını son iki çeyrektir arttırmayı başaran tek ülke olmuştu” ifadelerini kullandı.
Türkiye ekonomisinin 2021 yılında yüzde 11,4 oranında büyüyerek son 50 yılın en hızlı büyüme performansını gösterdiğini belirten Bakan Bolat, “2022 yılında da sürdürerek yüzde 5,5 oranında büyümüştür. Anılan yılda büyümenin yaklaşık yarısı mal ve hizmet ihracatından kaynaklanmış ve ihracat büyümenin itici gücü olmaya devam etmiştir. Türkiye ekonomisi 2023 yılında ise ilk çeyrekte yüzde 4,0, ikinci çeyrekte yüzde 3,9 ve üçüncü çeyrekte yüzde 5,9 oranında büyüyerek, 13 çeyrek kesintisiz büyüme performansını sürdürmüştür. Böylece ekonomimiz yılın ilk üç çeyreğinde yüzde 4,7 oranında bir büyüme hızı yakalamıştır. Yılın üçüncü çeyreğinde kaydedilen güçlü büyüme performansı yanında büyümenin kompozisyonunda yaşanan iyileşmeye de değinmek istiyorum. Özellikle yatırımlarda yaşanan yüzde 14,7 oranındaki güçlü artış ile yatırım harcamalarının büyümeye yüzde 3,4 puan katkı vermesi sürdürülebilir büyümemiz için önem arz etmektedir. Bu artışta da makine ve teçhizat yatırımlarının aralıksız artış serisi 16 çeyreğe ulaşarak 2023 yılı üçüncü çeyreğinde yüzde 23,7 oranında artış göstermesi etkili olmuştur. Söz konusu oran son 9 çeyreğin (2021 II: yüzde 35,7) en yüksek seviyesinde gerçekleşmiştir” dedi.
“2022 yılında ihracatımız yüzde 12,9 oranında artarak 254,2 milyar dolar seviyesine çıkmış ve 2022 yılında küresel mal ihracatından alınan pay yüzde 1,02’ye yükselmiştir" diyen Bakan Bolat şöyle konuştu: "2023 yılının ilk iki çeyreğinde ise söz konusu pay yüzde 1,03’e (yıllıklandırılmış) yükselmiş bulunmaktadır. Mal ihracatımız 2002’den bu yana 7 kat arttı. İhracatımız artış trendinde olup Kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5,2 oranında artarak 23 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. Böylece en yüksek Kasım ayı ihracat değerine ulaşılmıştır. Bakanlık olarak faaliyet bazında il dış ticaret istatistikleri ile yaptığımız etki analizi çalışmasına göre, depremin ihracatımız üzerindeki etkisinin 6 milyar doların üzerinde olduğu hesaplanmıştır. Diğer taraftan, 2023 yılı Ocak-Eylül döneminde küresel ihracat hacmi yüzde 1,1, küresel ithalat hacmi yüzde 3,3 oranında azalırken, küresel ihracat birim değer endeksi yüzde 4,8 oranında, küresel ithalat birim değer endeksi yüzde 3,3 oranında azalmıştır. Ayrıca, küresel ticaret hacmi 2023 Eylül ayında, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,5 oranında azalmıştır.”
Bakan Bolat, ithalat verilerine değinerek, “Ağustos ayında yüzde 6,3 gerileyerek 30,3 milyar dolar, Eylül ayında yüzde 9,1 oranında gerileyerek 27,5 milyar dolar olarak gerçekleşen ithalatımız, Ekim ayında yüzde 6,9 oranında artarak 29,4 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. Kasım ayında ise yıllık bazda yüzde 5,6 oranında azalışla 28,9 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Böylece Ocak-Kasım döneminde ithalatımız, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0,5 oranında artışla 332,8 milyar dolara ulaşmıştır. Son on iki aylık toplamda ise yüzde 1,4 artışla ithalatımız 365,4 milyar dolara yükselmiştir. Ağustos, Eylül, Ekim ve Kasım’da 2022’ye kıyasla aylık bazda gerilemektedir. Dış ticaret açığında izlenen düşüşün etkisi ile cari işlemler açığında dengelenme yaşanmakta, son iki aydır aylık olarak fazla verilmektedir. Yıllıklandırılmış bazda son üç aydır devamlı gerileyen ve Ekim ayı itibariyle 50,7 milyar dolara düşen cari işlemler açığının önümüzdeki süreçte de gerilemeye devam edeceği öngörülmektedir.”
İhracatın finansmanına ilişkin bilgi veren Bakan Bolat, “Türk Eximbank vasıtasıyla ihracatçılarımıza 2023 yılı ilk 11 ayında toplam 37,9 milyar dolar destek sağlanmış olup, bu sene sonunda 41 milyar dolar ihracat destek hacmi hedeflenmektedir. Bankanın toplam müşteri sayısı, 2023 yılında da artmaya devam etmiş olup, bu firmaların yüzde 84,1’i KOBİ’dir. Yine son dönemde Bakanlığımız, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının yakın koordinasyon içinde yürüttüğü çalışmalar sonucunda ihracatçılarımızın finansmana ulaşımını rahatlatacak değişikliklere gidilmiştir. Bu kapsamda reeskont kredilerinin günlük limiti 10 katına günlük 3 milyar 50 milyon TL’ye yükseltilmiş, reeskont kredi faizleri aşağı çekilmiş ve KOBİ limitleri ve net ihracatçı koşullarında düzenleme yapılmıştır” diye konuştu.
Bakan Bolat, Türkiye yüzyılına yepyeni hedeflerle girdiklerini ifade ederek konuşmasına şöyle ifade etti: “Ticaret Bakanlığı olarak, ihracat odaklı üreten ve büyüyen Türkiye’de; Türkiye Yüzyılına yepyeni hedeflerle giriyoruz. 2028 yılında küresel mal ihracatında ülkemiz payını yüzde 1,3’e, KOBİ’lerin ihracattaki payını yüzde 32’ye, E-İhracatın toplam ihracattaki payını yüzde 10’a, yüksek ve orta-yüksek teknolojili ürün ihracatı payını yüzde 49,5’e çıkartmayı hedefliyoruz. Ülkemiz ekonomisinin ve ihracatının son 20 yılda geldiği noktanın, artık geleneksel pazarlarımızın ötesine geçmemiz gerektiği bilincinde olarak ihracat menzilimizi daha uzağa taşımak, ufkumuzu daha da ötelere götürmek için geçtiğimiz yıl tanıtımını yaptığımız Uzak Ülkeler Stratejisi’ni hayata geçirdik. Öte yandan, İslam ülkeleri ile ihracat potansiyelimizi gerçekleştirmek amacıyla “İslam Ülkeleri İhracat Geliştirme Stratejisi”ni hayata geçirdik. Anılan Strateji ile İslam ülkelerinin ihracatımızdaki yüzde 26’lık payının 2028 yılında yüzde 30’a yükselmesini hedefliyoruz.”
Bakan Bolat, Türkiye’nin İsrail’e ticaretinin yüzde 48 azaldığına dikkat çekerek, “Mevcut ticaretin devlet şirketleri değil, özel şirketler aracılığıyla yapılmaktadır. Bunların birçoğu da uluslararası firmalar tarafından yapılmaktadır. Türkiye olarak ihracatımızın yüzde 31’i Türkiye’de doğrudan yatırım yapmış uluslararası firmalar tarafından yapılmaktadır. Ülkemizden Filistin’e gönderilen mallar İsrail üzerinden ve buranın gümrükleri üzerinden Filistin’e girebilmektedir. Varış yerine İsrail yazılmak zorundadır. İsrail, Filistin’e direkt gönderilen malları tanımamaktadır” dedi.
İHA
