Eğitim-Bir-Sen, Türkiye’nin eğitim sistemini ele alan “Eğitime Bakış 2024: İzleme ve Değerlendirme Raporu”nu yayımladı. Bu rapor, 2016'dan bu yana eğitim sistemi izleme çalışmalarının dokuzuncusunu oluşturuyor. Rapor, Türkiye’nin eğitim sistemi üzerindeki mevcut durumu, eğilimleri ve uygulamaları sistematik ve veri temelli bir yaklaşımla analiz etti.
TÜRKİYE'DE ÖNEMLİ BAŞARIYA İMZA ATTI
Rapora göre, Türkiye uluslararası eğitim değerlendirmelerinde önemli bir başarı elde etti. 2023 TIMSS (Uluslararası Matematik ve Fen Bilimleri Eğilimleri Araştırması) sonuçlarında Türkiye, 4. sınıf matematikte 58 ülke arasında 8. sırada, fen bilimlerinde ise 4. sırada yer aldı. 8. sınıf matematikte 42 ülke arasında 13. ve fen bilimlerinde 7. sırada bulunuyor.
Ancak, rapor aynı zamanda Türkiye’nin önemli bir sorunu olan eğitimde ve istihdamda yer almayan gençlerin oranındaki yüksekliği vurguladı. Türkiye, 18-24 yaş arasındaki “ne eğitimde ne istihdamda olanlar” (NEET) oranıyla OECD ülkeleri arasında birinci sırada yer alıyor. 2023 verilerine göre Türkiye'nin NEET oranı yüzde 31,1, OECD ortalaması ise yüzde 13,8. Bu durum, gençler arasında eğitim ve istihdam fırsatlarının sınırlı olduğunu gösteriyor.
2023/2024 eğitim öğretim yılında Türkiye’de toplam öğrenci sayısı 18 milyon 710 bin 265'e ulaşırken, net okullaşma oranı 14-17 yaş grubunda yüzde 91,3 olarak hesaplandı. Kız öğrenciler, erkek öğrencilere kıyasla daha yüksek oranda okula devam ediyor. Bu, eğitimde cinsiyet farklarının kapanmaya başladığını gösteriyor. Ancak, ortaöğretim kademesinde, 14-17 yaş grubunun yüzde 8,7’sinin eğitim dışında olduğu gözlemlendi.
AÇIK ÖĞRETİMDE CİDDİ DÜŞÜŞ
Açık öğretimdeki öğrenci sayılarında da önemli bir düşüş yaşandı. 2023/2024 eğitim yılında açık öğretimdeki öğrenci sayısı bir önceki yıla göre 1 milyon 117 bin azalarak 1 milyon 229 bin 802’ye geriledi. Ayrıca, özel eğitim alan öğrencilerinin çoğunluğunun ilköğretim kademesinde yer aldığı, ancak ortaöğretime devam etmeyen öğrencilerin sayısının arttığı belirtildi.
Türkiye’de öğretmenlerin kadın oranı artıyor. 2023/2024 eğitim-öğretim yılında öğretmenlerin yüzde 61,3’ü kadınlardan oluşuyor. Eğitim fakültelerinde de kadın öğrencilerin oranı yüksek; buna göre, öğretmenlik mesleğine kadınların ilgisi giderek artıyor. Ayrıca, Türkiye’de 50 yaş ve üzeri öğretmen oranı OECD ülkeleri arasında en düşük seviyelerdeyken, 30 yaş altındaki öğretmen oranı ise oldukça yüksek.
TÜRKİYE OECD'NİN ALTINDA KALDI
Türkiye’de öğretmen maaşları, başlangıç seviyesinde OECD ortalamalarının üzerinde iken, 15 yıl deneyim sonrasında bu maaşlar OECD ortalamasının altına düşüyor. Türkiye’de öğretmenlerin 15 yıl deneyim sonrası maaşı ile başlangıç maaşı arasındaki fark sadece yüzde 3. Ayrıca, Türkiye’de öğrenci başına yapılan harcamalar da OECD ortalamasının oldukça altında kaldı. Türkiye, öğrenci başına yıllık 4 bin 219 dolar harcarken, OECD ülkeleri ortalaması 11 bin 703 dolar olarak hesaplandı.
