Şırnak ilinin en soğuk ve en sıcak ilçeleri, coğrafi konumlarına ve iklim şartlarına bağlı olarak değişebilir. Ancak genel olarak Şırnak ilinin iklimi, karasal iklim etkisi altında olduğundan kışları soğuk ve yazları sıcak geçer.
Şırnak'ın En Soğuk İlçeleri
Şırnak ilinin en soğuk ilçeleri arasında Cizre, Silopi ve İdil sayılabilir. Bu ilçeler, özellikle kış aylarında soğuk hava koşullarına maruz kalmaktadır.
Cizre:
Cizre (Kürtçe: Cizîr), Türkiye'nin Şırnak ilinin bir ilçesidir.
Dicle Nehri'nin sağ tarafında, deniz seviyesinden 400 m yükseklikte. yükseklikte kurulmuştur. Tarihi rivayetlere göre Cizre'deki yerleşimlerin tarihi Nuh Tufanı öncesine kadar uzanmaktadır. Cumhuriyet döneminde Mardin'e bağlı bir ilçenin merkezi iken 16 Mayıs 1990'da Şırnak'a bağlanmıştır. Yüzölçümü 460 kilometrekaredir.
Cizre'nin Adı Nereden Geliyor?
En eski adı Kardu Rahipliği anlamına gelen "Kardu Gazarta"dır. Modern Kürtçe, eski yazılış şekliyle Kardu'dur.[1] Persler şehre Gazarta ve Bazibda, Abbasiler ise şehrin hükümdarı Ömer olan Cezire-i İbn-i Ömer, daha sonra da Cizîra Botan adını vermişlerdir. Akkoyunlular Cizre'ye Ceziretuşşeref adını vermişlerdir.
Arapça'da "ada" anlamına gelen Cezire, burada Dicle Nehri bulunarak su adası benzeri bir alan oluşturularak adaya benzetilmektedir. Şehir 16. yüzyıldan itibaren bugünkü haliyle Cizre adıyla anılmaya başlandı.
Yıl | Cizre Nüfusu | Erkek Nüfusu | Kadın Nüfusu |
---|---|---|---|
2022 | 159.754 | 81.445 | 78.309 |
2021 | 155.182 | 78.539 | 76.643 |
2020 | 151.699 | 76.733 | 74.966 |
2019 | 148.697 | 75.733 | 72.964 |
2018 | 143.124 | 73.187 | 69.937 |
2017 | 140.372 | 71.990 | 68.382 |
2016 | 133.908 | 68.047 | 65.861 |
2015 | 131.816 | 67.373 | 64.443 |
2014 | 132.857 | 67.678 | 65.179 |
2013 | 129.578 | 66.012 | 63.566 |
2012 | 124.804 | 63.023 | 61.781 |
2011 | 122.967 | 62.665 | 60.302 |
2010 | 117.429 | 59.114 | 58.315 |
2009 | 113.041 | 56.759 | 56.282 |
2008 | 110.267 | 56.061 | 54.206 |
2007 | 105.651 | 53.447 | 52.204 |
Silopi
Silopi'nin tarihi, milattan önceki dönemlere kadar uzanır ve bu bölge Asurlular'ın etkisi altında önemli bir yerleşim yeri haline gelmiştir. Asurlular döneminde bu bölgede kalındığına dair kalıntılar bulunmaktadır, ve Yankale mezrasında Asurlular'a ait kale kalıntıları mevcuttur.
Sasaniler döneminde, bu bölge Sasaniler'in kontrolüne geçmiştir. Daha sonrasında Büveyoğulları, Silopi ve çevresini ele geçirmişlerdir. Bu döneme ait camii ve medrese kalıntıları hâlen Birlik köyü sınırlarında görülebilir.
Cizre Emirlikleri, bölgenin hakimiyetini ele almıştır. Bu emirlikler dönemi içinde Silopi, Hacı Bedran Bey tarafından ele geçirilmiştir. Hacı Bedran Bey'in ölümünden sonra, oğlu Süleyman'a Silopi Ovası'nın idaresi verilmiştir. Bu dönemlerde Silopi Ovası, 'Silonun Ovası' olarak bilinirdi. Silopi, bir süre Cizre'ye bağlı bir nahiye olarak kaldı.
1960 yılına gelindiğinde Silopi, Mardin'e bağlı bir ilçe olarak resmen kabul edildi. Ancak, 1990 yılında Şırnak'ın yeni il olmasıyla Silopi, bu ilin ilçesi haline geldi.
Son dönemde Silopi, 2015-16 yıllarında yaşanan çatışmalar ve sokağa çıkma yasakları nedeniyle gündeme gelmiştir. Bu çatışmalar sırasında birçok kişi yaralanmış ve hayatını kaybetmiştir.
Silopi'nin tarihi, çeşitli medeniyetlerin izlerini taşımakla birlikte, bu bölgenin geçmişi ve günümüzdeki toplumsal olaylarla birlikte karmaşık ve zengin bir tarihe sahiptir.
Yıl | Silopi Nüfusu | Erkek Nüfusu | Kadın Nüfusu |
---|---|---|---|
2022 | 144.830 | 74.439 | 70.391 |
2021 | 141.621 | 72.744 | 68.877 |
2020 | 138.814 | 71.347 | 67.467 |
2019 | 136.749 | 70.866 | 65.883 |
2018 | 134.754 | 70.699 | 64.055 |
2017 | 129.848 | 67.318 | 62.530 |
2016 | 124.060 | 63.900 | 60.160 |
2015 | 121.463 | 62.758 | 58.705 |
2014 | 121.110 | 62.239 | 58.871 |
2013 | 117.665 | 60.457 | 57.208 |
2012 | 114.754 | 59.466 | 55.288 |
2011 | 112.582 | 59.166 | 53.416 |
2010 | 104.094 | 53.136 | 50.958 |
2009 | 100.641 | 51.206 | 49.435 |
2008 | 100.505 | 52.164 | 48.341 |
2007 | 96.690 | 49.905 | 46.785 |
İdil
İdil, Şırnak ilinin bir ilçesidir ve tarihi oldukça zengin ve çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış bir bölgedir. İşte İdil'in tarihi ve coğrafi özellikleri:
-
İdil ilçesi, Şırnak iline bağlı bir yerleşim birimidir ve Kürtçe'de "Hezex" olarak adlandırılır.
-
İdil, tarih boyunca Hristiyanlığın yaşanmış olduğu önemli yerlerden biri olarak kabul edilmektedir. Şehirde Meryem Ana Kilisesi bulunmaktadır ve bu kilise, Hatay'dan sonra Anadolu'da Hristiyanlığın yayılmış olduğu ikinci şehir olarak bilinir.
-
İlçenin coğrafi konumu oldukça stratejiktir. Cizre, Midyat, Nusaybin gibi önemli şehirlere yakınlığı, aynı zamanda Suriye ve Irak sınırına yakınlığıyla tarih boyunca bu bölgenin önemli bir rol oynamasına neden olmuştur.
-
İdil ilçesi karasal iklimin etkisi altındadır ve zengin bir bitki örtüsüne sahiptir.
-
Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Buğday, arpa, kavun, karpuz, üzüm, nohut ve mercimek gibi tarım ürünleri bölgede yetiştirilmektedir.
-
Tarihsel olarak İdil, Süryanilerin yoğun yaşadığı bir bölge olmuştur ve üzüm bağları ile şarap üretimiyle ün kazanmıştır. Ancak zamanla demografik yapı değişmiş ve Süryani nüfusu azalmıştır.
-
İlçede tarihi taş evler yeni yeni restore edilerek, bölgeye tarihi bir görünüm kazandırmaktadır.
-
Şırnak Havalimanı'na yaklaşık 14 km uzaklıkta olup, 2013'te tamamlanmıştır.
-
İdil ilçesinde Şırnak Üniversitesi'nin Ziraat Fakültesi yerleşkesi ve İdil Meslek Yüksek Okulu bulunmaktadır.
-
Osmanlı İmparatorluğu döneminde Yavuz Sultan Selim'in Mısır Seferi sırasında, İdil ve çevresi Midyat ile birlikte Osmanlı İmparatorluğu'na bağlanmıştır.
-
16 Mayıs 1990 tarih ve 3647 sayılı kanunla İdil, Mardin ilinden ayrılarak Şırnak iline bağlanmıştır. Bu tarihten itibaren Şırnak ilçesi olarak devam etmektedir.
Yıl | İdil Nüfusu | Erkek Nüfusu | Kadın Nüfusu |
---|---|---|---|
2022 | 76.502 | 38.446 | 38.056 |
2021 | 77.105 | 38.749 | 38.356 |
2020 | 76.993 | 38.551 | 38.442 |
2019 | 76.895 | 38.794 | 38.101 |
2018 | 76.523 | 38.335 | 38.188 |
2017 | 74.412 | 37.247 | 37.165 |
2016 | 73.242 | 36.621 | 36.621 |
2015 | 72.946 | 36.348 | 36.598 |
2014 | 73.348 | 36.495 | 36.853 |
2013 | 72.379 | 35.915 | 36.464 |
2012 | 71.147 | 35.160 | 35.987 |
2011 | 70.187 | 34.645 | 35.542 |
2010 | 69.090 | 34.214 | 34.876 |
2009 | 67.999 | 33.676 | 34.323 |
2008 | 67.854 | 33.857 | 33.997 |
2007 | 67.630 | 33.795 | 33.835 |
Şırnak'ın En Sıcak İlçeleri
Şırnak ilinin en sıcak ilçeleri ise Şırnak Merkez, Uludere ve Beytüşşebap gibi ilçeler olabilir. Yaz aylarında bu bölgelerde sıcak hava etkili olur.
Uludere:
İlçenin tarihi milattan önceye dayanmaktadır. Tarih boyunca Urartuların, Medlerin, Perslerin, Romalıların, Arşakların ve Sasanilerin ülkelerine yayılmıştır. Hakkari bölgesinin 1142'de I. İmadeddin Zengi ve 1260'ta Hülagu tarafından fethinden sonra yaşanan doğumlar, bölge beylerinin 1349'da Karakoyunlulara bağlanmayı reddetmeleri üzerine sona erdi. 1386'da Timur ve 1502'den itibaren Safeviler, Kanuni Sultan Süleyman döneminde Osmanlı topraklarına katılmış ve bütün beyler gibi iç işlerinde serbest bırakılmıştır. Aşiret beyleri, Cumhuriyet'e kadar imparatorluk topraklarında, Osmanlı toprak sistemi dışında bir sistemle yönetilme ve seferlere asker gönderme koşulları altında yaşamış, kendi egemenlik haklarını korumuşlardır. Osmanlı döneminde Sindi kabilesi bölgeye hakim oldu.
Cumhuriyetin ilanından sonra Uludere bucak haline getirilerek Beytüşşebap ilçesine dahil edildi. 6663 sayılı kanunla ilçe haline getirildi. Bu şekilde 1990 yılına kadar Hakkari'ye (Çölemerik) bağlı ilçe olmuştur. 27 Haziran 1957 tarih ve 7033 sayılı kanunla yeni kurulan Şırnak hattına bağlanmıştır. 16 Mayıs 1990 tarih ve 3474. Uludere ilçesi Şırnak iline bağlı olup, ile uzaklığı 48 km'dir. İlçeye bağlı 12 köy ve 3 belde bulunmaktadır. Uludere Belediyesi 1958 yılında kuruldu. 2018 yılında ilçeye bağlı Bulakbaşı köyü mahalle olarak ilçeye bağlandı.
Yıl | Uludere Nüfusu | Erkek Nüfusu | Kadın Nüfusu |
---|---|---|---|
2022 | 45.802 | 26.343 | 19.459 |
2021 | 44.924 | 25.321 | 19.603 |
2020 | 45.515 | 25.863 | 19.652 |
2019 | 44.660 | 25.268 | 19.392 |
2018 | 46.040 | 26.721 | 19.319 |
2017 | 44.634 | 25.048 | 19.586 |
2016 | 41.680 | 23.375 | 18.305 |
2015 | 42.386 | 24.013 | 18.373 |
2014 | 41.094 | 23.190 | 17.904 |
2013 | 39.329 | 21.800 | 17.529 |
2012 | 38.201 | 20.942 | 17.259 |
2011 | 37.022 | 20.097 | 16.925 |
2010 | 34.518 | 17.805 | 16.713 |
2009 | 34.349 | 17.828 | 16.521 |
2008 | 38.511 | 21.571 | 16.940 |
2007 | 37.894 | 21.227 | 16.667 |
Beytüşşebap:
Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin Irak ve Suriye sınırlarına yaklaşık 20 km uzaklıktadır. Habur sınır kapısına adını veren dere, Beytuşşebap sınırından kaynaklanmaktadır. İlçede sıcak su kaplıcası bulunmaktadır. Kuzeyde Van, doğuda Hakkari, güneyde Siirt, güneyde Uludere, batıda Şırnak ilçesi bulunmaktadır.
Yıl | Beytüşşebap Nüfusu | Erkek Nüfusu | Kadın Nüfusu |
---|---|---|---|
2022 | 16.044 | 8.977 | 7.067 |
2021 | 15.636 | 8.335 | 7.301 |
2020 | 16.317 | 8.799 | 7.518 |
2019 | 16.330 | 8.912 | 7.418 |
2018 | 17.227 | 9.776 | 7.451 |
2017 | 16.247 | 9.338 | 6.909 |
2016 | 16.291 | 8.699 | 7.592 |
2015 | 17.100 | 9.271 | 7.829 |
2014 | 16.961 | 9.144 | 7.817 |
2013 | 17.425 | 9.434 | 7.991 |
2012 | 17.288 | 9.077 | 8.211 |
2011 | 17.836 | 9.348 | 8.488 |
2010 | 17.537 | 8.925 | 8.612 |
2009 | 17.793 | 9.123 | 8.670 |
2008 | 19.462 | 10.389 | 9.073 |
2007 | 19.947 | 10.670 | 9.277 |
Yine de belirli bir yılın en soğuk veya en sıcak ilçesini kesin olarak belirtmek için güncel iklim verilerine ihtiyaç vardır. Hava sıcaklıkları mevsimlere göre değişiklik gösterir ve yıllar arasında dalgalanmalar yaşanabilir. Bu nedenle güncel iklim verileri, en güvenilir bilgilere ulaşmak için en iyi kaynaktır.