Şırnak ilinin en soğuk ve en sıcak ilçeleri, coğrafi konumlarına ve iklim şartlarına bağlı olarak değişebilir. Ancak genel olarak Şırnak ilinin iklimi, karasal iklim etkisi altında olduğundan kışları soğuk ve yazları sıcak geçer.

Şırnak'ın En Soğuk İlçeleri

Şırnak ilinin en soğuk ilçeleri arasında Cizre, Silopi ve İdil sayılabilir. Bu ilçeler, özellikle kış aylarında soğuk hava koşullarına maruz kalmaktadır.

Cizre:

Cizre (Kürtçe: Cizîr), Türkiye'nin Şırnak ilinin bir ilçesidir.

Dicle Nehri'nin sağ tarafında, deniz seviyesinden 400 m yükseklikte. yükseklikte kurulmuştur. Tarihi rivayetlere göre Cizre'deki yerleşimlerin tarihi Nuh Tufanı öncesine kadar uzanmaktadır. Cumhuriyet döneminde Mardin'e bağlı bir ilçenin merkezi iken 16 Mayıs 1990'da Şırnak'a bağlanmıştır. Yüzölçümü 460 kilometrekaredir.

Cizre'nin Adı Nereden Geliyor?

En eski adı Kardu Rahipliği anlamına gelen "Kardu Gazarta"dır. Modern Kürtçe, eski yazılış şekliyle Kardu'dur.[1] Persler şehre Gazarta ve Bazibda, Abbasiler ise şehrin hükümdarı Ömer olan Cezire-i İbn-i Ömer, daha sonra da Cizîra Botan adını vermişlerdir. Akkoyunlular Cizre'ye Ceziretuşşeref adını vermişlerdir.

Arapça'da "ada" anlamına gelen Cezire, burada Dicle Nehri bulunarak su adası benzeri bir alan oluşturularak adaya benzetilmektedir. Şehir 16. yüzyıldan itibaren bugünkü haliyle Cizre adıyla anılmaya başlandı.

Yıl Cizre Nüfusu Erkek Nüfusu Kadın Nüfusu
2022 159.754 81.445 78.309
2021 155.182 78.539 76.643
2020 151.699 76.733 74.966
2019 148.697 75.733 72.964
2018 143.124 73.187 69.937
2017 140.372 71.990 68.382
2016 133.908 68.047 65.861
2015 131.816 67.373 64.443
2014 132.857 67.678 65.179
2013 129.578 66.012 63.566
2012 124.804 63.023 61.781
2011 122.967 62.665 60.302
2010 117.429 59.114 58.315
2009 113.041 56.759 56.282
2008 110.267 56.061 54.206
2007 105.651 53.447 52.204

Silopi

Silopi'nin tarihi, milattan önceki dönemlere kadar uzanır ve bu bölge Asurlular'ın etkisi altında önemli bir yerleşim yeri haline gelmiştir. Asurlular döneminde bu bölgede kalındığına dair kalıntılar bulunmaktadır, ve Yankale mezrasında Asurlular'a ait kale kalıntıları mevcuttur.

Sasaniler döneminde, bu bölge Sasaniler'in kontrolüne geçmiştir. Daha sonrasında Büveyoğulları, Silopi ve çevresini ele geçirmişlerdir. Bu döneme ait camii ve medrese kalıntıları hâlen Birlik köyü sınırlarında görülebilir.

Cizre Emirlikleri, bölgenin hakimiyetini ele almıştır. Bu emirlikler dönemi içinde Silopi, Hacı Bedran Bey tarafından ele geçirilmiştir. Hacı Bedran Bey'in ölümünden sonra, oğlu Süleyman'a Silopi Ovası'nın idaresi verilmiştir. Bu dönemlerde Silopi Ovası, 'Silonun Ovası' olarak bilinirdi. Silopi, bir süre Cizre'ye bağlı bir nahiye olarak kaldı.

1960 yılına gelindiğinde Silopi, Mardin'e bağlı bir ilçe olarak resmen kabul edildi. Ancak, 1990 yılında Şırnak'ın yeni il olmasıyla Silopi, bu ilin ilçesi haline geldi.

Son dönemde Silopi, 2015-16 yıllarında yaşanan çatışmalar ve sokağa çıkma yasakları nedeniyle gündeme gelmiştir. Bu çatışmalar sırasında birçok kişi yaralanmış ve hayatını kaybetmiştir.

Silopi'nin tarihi, çeşitli medeniyetlerin izlerini taşımakla birlikte, bu bölgenin geçmişi ve günümüzdeki toplumsal olaylarla birlikte karmaşık ve zengin bir tarihe sahiptir.

Yıl Silopi Nüfusu Erkek Nüfusu Kadın Nüfusu
2022 144.830 74.439 70.391
2021 141.621 72.744 68.877
2020 138.814 71.347 67.467
2019 136.749 70.866 65.883
2018 134.754 70.699 64.055
2017 129.848 67.318 62.530
2016 124.060 63.900 60.160
2015 121.463 62.758 58.705
2014 121.110 62.239 58.871
2013 117.665 60.457 57.208
2012 114.754 59.466 55.288
2011 112.582 59.166 53.416
2010 104.094 53.136 50.958
2009 100.641 51.206 49.435
2008 100.505 52.164 48.341
2007 96.690 49.905 46.785

İdil

İdil, Şırnak ilinin bir ilçesidir ve tarihi oldukça zengin ve çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapmış bir bölgedir. İşte İdil'in tarihi ve coğrafi özellikleri:

  • İdil ilçesi, Şırnak iline bağlı bir yerleşim birimidir ve Kürtçe'de "Hezex" olarak adlandırılır.

  • İdil, tarih boyunca Hristiyanlığın yaşanmış olduğu önemli yerlerden biri olarak kabul edilmektedir. Şehirde Meryem Ana Kilisesi bulunmaktadır ve bu kilise, Hatay'dan sonra Anadolu'da Hristiyanlığın yayılmış olduğu ikinci şehir olarak bilinir.

  • İlçenin coğrafi konumu oldukça stratejiktir. Cizre, Midyat, Nusaybin gibi önemli şehirlere yakınlığı, aynı zamanda Suriye ve Irak sınırına yakınlığıyla tarih boyunca bu bölgenin önemli bir rol oynamasına neden olmuştur.

  • İdil ilçesi karasal iklimin etkisi altındadır ve zengin bir bitki örtüsüne sahiptir.

    Uzayda yetiştirilen mini beyinler gelişmeye başladı Uzayda yetiştirilen mini beyinler gelişmeye başladı
  • Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Buğday, arpa, kavun, karpuz, üzüm, nohut ve mercimek gibi tarım ürünleri bölgede yetiştirilmektedir.

  • Tarihsel olarak İdil, Süryanilerin yoğun yaşadığı bir bölge olmuştur ve üzüm bağları ile şarap üretimiyle ün kazanmıştır. Ancak zamanla demografik yapı değişmiş ve Süryani nüfusu azalmıştır.

  • İlçede tarihi taş evler yeni yeni restore edilerek, bölgeye tarihi bir görünüm kazandırmaktadır.

  • Şırnak Havalimanı'na yaklaşık 14 km uzaklıkta olup, 2013'te tamamlanmıştır.

  • İdil ilçesinde Şırnak Üniversitesi'nin Ziraat Fakültesi yerleşkesi ve İdil Meslek Yüksek Okulu bulunmaktadır.

  • Osmanlı İmparatorluğu döneminde Yavuz Sultan Selim'in Mısır Seferi sırasında, İdil ve çevresi Midyat ile birlikte Osmanlı İmparatorluğu'na bağlanmıştır.

  • 16 Mayıs 1990 tarih ve 3647 sayılı kanunla İdil, Mardin ilinden ayrılarak Şırnak iline bağlanmıştır. Bu tarihten itibaren Şırnak ilçesi olarak devam etmektedir.

Yıl İdil Nüfusu Erkek Nüfusu Kadın Nüfusu
2022 76.502 38.446 38.056
2021 77.105 38.749 38.356
2020 76.993 38.551 38.442
2019 76.895 38.794 38.101
2018 76.523 38.335 38.188
2017 74.412 37.247 37.165
2016 73.242 36.621 36.621
2015 72.946 36.348 36.598
2014 73.348 36.495 36.853
2013 72.379 35.915 36.464
2012 71.147 35.160 35.987
2011 70.187 34.645 35.542
2010 69.090 34.214 34.876
2009 67.999 33.676 34.323
2008 67.854 33.857 33.997
2007 67.630 33.795 33.835

Şırnak'ın En Sıcak İlçeleri

Şırnak ilinin en sıcak ilçeleri ise Şırnak Merkez, Uludere ve Beytüşşebap gibi ilçeler olabilir. Yaz aylarında bu bölgelerde sıcak hava etkili olur.

Uludere:

İlçenin tarihi milattan önceye dayanmaktadır. Tarih boyunca Urartuların, Medlerin, Perslerin, Romalıların, Arşakların ve Sasanilerin ülkelerine yayılmıştır. Hakkari bölgesinin 1142'de I. İmadeddin Zengi ve 1260'ta Hülagu tarafından fethinden sonra yaşanan doğumlar, bölge beylerinin 1349'da Karakoyunlulara bağlanmayı reddetmeleri üzerine sona erdi. 1386'da Timur ve 1502'den itibaren Safeviler, Kanuni Sultan Süleyman döneminde Osmanlı topraklarına katılmış ve bütün beyler gibi iç işlerinde serbest bırakılmıştır. Aşiret beyleri, Cumhuriyet'e kadar imparatorluk topraklarında, Osmanlı toprak sistemi dışında bir sistemle yönetilme ve seferlere asker gönderme koşulları altında yaşamış, kendi egemenlik haklarını korumuşlardır. Osmanlı döneminde Sindi kabilesi bölgeye hakim oldu.

Cumhuriyetin ilanından sonra Uludere bucak haline getirilerek Beytüşşebap ilçesine dahil edildi. 6663 sayılı kanunla ilçe haline getirildi. Bu şekilde 1990 yılına kadar Hakkari'ye (Çölemerik) bağlı ilçe olmuştur. 27 Haziran 1957 tarih ve 7033 sayılı kanunla yeni kurulan Şırnak hattına bağlanmıştır. 16 Mayıs 1990 tarih ve 3474. Uludere ilçesi Şırnak iline bağlı olup, ile uzaklığı 48 km'dir. İlçeye bağlı 12 köy ve 3 belde bulunmaktadır. Uludere Belediyesi 1958 yılında kuruldu. 2018 yılında ilçeye bağlı Bulakbaşı köyü mahalle olarak ilçeye bağlandı.

Yıl Uludere Nüfusu Erkek Nüfusu Kadın Nüfusu
2022 45.802 26.343 19.459
2021 44.924 25.321 19.603
2020 45.515 25.863 19.652
2019 44.660 25.268 19.392
2018 46.040 26.721 19.319
2017 44.634 25.048 19.586
2016 41.680 23.375 18.305
2015 42.386 24.013 18.373
2014 41.094 23.190 17.904
2013 39.329 21.800 17.529
2012 38.201 20.942 17.259
2011 37.022 20.097 16.925
2010 34.518 17.805 16.713
2009 34.349 17.828 16.521
2008 38.511 21.571 16.940
2007 37.894 21.227 16.667

Beytüşşebap:

Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin Irak ve Suriye sınırlarına yaklaşık 20 km uzaklıktadır. Habur sınır kapısına adını veren dere, Beytuşşebap sınırından kaynaklanmaktadır. İlçede sıcak su kaplıcası bulunmaktadır. Kuzeyde Van, doğuda Hakkari, güneyde Siirt, güneyde Uludere, batıda Şırnak ilçesi bulunmaktadır.

Yıl Beytüşşebap Nüfusu Erkek Nüfusu Kadın Nüfusu
2022 16.044 8.977 7.067
2021 15.636 8.335 7.301
2020 16.317 8.799 7.518
2019 16.330 8.912 7.418
2018 17.227 9.776 7.451
2017 16.247 9.338 6.909
2016 16.291 8.699 7.592
2015 17.100 9.271 7.829
2014 16.961 9.144 7.817
2013 17.425 9.434 7.991
2012 17.288 9.077 8.211
2011 17.836 9.348 8.488
2010 17.537 8.925 8.612
2009 17.793 9.123 8.670
2008 19.462 10.389 9.073
2007 19.947 10.670 9.277

Yine de belirli bir yılın en soğuk veya en sıcak ilçesini kesin olarak belirtmek için güncel iklim verilerine ihtiyaç vardır. Hava sıcaklıkları mevsimlere göre değişiklik gösterir ve yıllar arasında dalgalanmalar yaşanabilir. Bu nedenle güncel iklim verileri, en güvenilir bilgilere ulaşmak için en iyi kaynaktır.

Editör: ÖMER YILDIZCI