Özel Polatlı Can Hastanesi A vitamini hakkında merak edilen bütün bilgileri paylaştı. A vitamini hakkında bütün sorulara yanır veren Özel Polatlı Can Hasatensi vatandaşların bilgilenmesine yardımcı oldu. Özel Polatlı Can Hastanesi konuya ilişkin yaptığı bilgide şu ifadelere yer verdi; Adını üstlendiği yaşamsal (vital) fonksiyonlardan alan vitaminlerin, vücutta farklı görevleri vardır. Görme duyusunun problemsiz bir şekilde çalışabilmesi için en önemli bileşen olan A vitamini, aslında vücutta üreme sisteminden, bağışıklık fonksiyonuna kadar daha birçok rolde görev alır. Bu yazıda sizler için A vitamini hakkında merak edilen her şey derlenmiştir.
A VİTAMİNİ NEDİR?
A vitamini retinol, retinal ve retinil esterleri içeren bir grup retinoidin diğer bir adıdır. A vitamini yağda çözünebilen vitaminlerdendir. Bu nedenle fazlası vücutta depolanabilir.
A VİTAMİNİNİN VÜCUTTAKİ GÖREVLERİ NELERDİR?
A vitamininin vücuttaki bilinen işlevleri aşağıdaki gibi özetlenebilir: Görme fonksiyonunun devamlılığı (A vitamini gözün retina tabakasında ışığı emen bir protein olan rodopsinin uyarılmasını sağlar)
Bağışıklık fonksiyonu,
Üreme,
Hücresel iletişim,
Hücre büyümesini ve farklılaşmasını destekleme,
Kalbin, akciğerlerin, böbreklerin ve diğer organların normal oluşumunu ve korunmasını sağlama
Günlük Olarak Ne Kadar A Vitamini Almalıyız?
Günlük olarak alınması gereken A vitamini miktarı, yetişkin erkeklerde 900 mcg (mikrogram), kadınlarda ise 700 mcg olarak belirlenmiştir. Hamilelikte bu oran 770 mcg olurken, emziren anneler günlük olarak 1300 mcg, A vitamini almalıdır.
A VİTAMİNİ İÇEREN BESİNLER NELERDİR?
“A vitamini nelerde var?” çokça merak edilen bir konudur. A vitamini insan diyetinde “önceden oluştulmuş A vitamini (retinol)” veya “provitamin A” olarak iki formda mevcuttur. Vitaminler vücutta kullanılmaya hazır olan moleküllerken, provitaminler vücutta bir işlem sonrasında vitamine dönüştürülebilen moleküllerdir.
Önceden Oluşturulmuş A Vitamini (Retinol)
Önceden oluşturulmuş A vitamini; süt ürünleri, balık ve et (özellikle karaciğer) dâhil olmak üzere hayvan kaynaklı gıdalarda bulunur.
En fazladan aza doğru önceden oluşturulmuş A vitamini kaynakları ve miktarları aşağıdaki gibidir:
Sığır Karaciğeri: 100 gramda 9442 mcg
Kuzu Karaciğeri: 100 gramda 7.491 mcg
Morina balığı karaciğeri yağı: 1 çay kaşığında 1.350 mcg
Kral Uskumru: 100 gramda 252 mcg
Somon: 100 gramda 149 mcg
Mavi Yüzgeçli Orkinos: 100 gramda 757 mcg
Keçi Peyniri: 100 gramda 407 mcg
Tereyağı: 1 yemek kaşığında 97 mcg
Cheddar peyniri 1 dilimde 92 mcg
Rokfor Peyniri: 30 gramlık porsiyon başına 83 mcg
Katı Haşlanmış Yumurta: 1 büyük yumurtada 74 mcg
Alabalık: 100 gramda 100 mcg
Mavi Peynir: 30 gramlık porsiyon başına 56 mcg
Krem Peynir: 1 yemek kaşığında 45 mcg
Havyar: 1 yemek kaşığında 43 mcg
Beyaz Peynir: 30 gramlık porsiyon başına 35 mcg
Provitamin A’nın Bitkisel Kaynakları
İnsan vücudu bitkilerde bulunan karotenoidlerden de A vitamini üretebilir. Bu karotenoidler, toplu olarak provitamin A olarak bilinen alfa ve beta-karoten içerir.
Bununla birlikte, insanların yaklaşık %45'i provitamin A'yı, A vitaminine dönüştürme yeteneklerini önemli ölçüde azaltan genetik bir mutasyon taşır. Diğer bir deyişle bu mutasyonu taşıyan insanlar aşağıdaki listede belirtilen oranlarda A vitamini sentezleyemez. Bu nedenle A vitamini direkt olarak önceden oluşturulmuş formunda; hayvansal gıdalardan ya da besin takviyelerinden alınmalıdır.
Aşağıda provitamin A alabileceğiniz sebzeler sıralanmıştır:
Tatlı Patates (pişmiş): 100 gramda 1.043 mcg
Kış Kabağı (pişmiş): 100 gramda 558 mcg
Kıvırcık lahana (pişmiş): 100 gramda 681 mcg
Havuç (pişmiş): 1 orta boy havuçta 392 mcg, 100 gramda 852 mcg
Tatlı Kırmızı Biber (çiğ): 1 büyük biberde 257 mcg
Ispanak (çiğ): 100 gramda 469 mcg
En fazla provitamin A bulunduran meyveler ise şu şekilde özetlenebilir:
Mango: 1 orta boy mangoda 181 mcg
Kavun: 1 büyük dilim: 172 mcg
Pembe veya Kırmızı Greyfurt: 1 orta boy greyfurt 143 mcg
Karpuz: 1 dilimde 80 mcg
Papaya: 1 küçük papayada 74 mcg
Kayısı: 1 orta boy kayısıda 34 mcg
Mandalina: 1 orta boy mandalinada 30 mcg
Nektarin: 1 orta boy nektarinde 24 mcg
A VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ SEMPTOMLARI NELERDİR?
A vitamini eksikliğinde cildinizde egzamaya benzeyen kuruluklar, yaraların geç iyileşmesi gibi belirtiler gözlemleyebilirsiniz. Ayrıca sivilce problemleri de A vitamini eksikliklerinde sıkça gözlenir.
Bunun haricinde A vitamini eksikliğinde tekrarlayan boğaz ve göğüs enfeksiyonları ortaya çıkar.
A vitamininin diğer bir önemli görevi görme olduğu için, çok ciddi oranda eksikliğinde gece körlüğü denen tıbbi durum ortaya çıkabilir. Hafif A vitamini eksikliklerinde ise göz kuruluğu ile karşılaşılmaktadır.
Kısırlık (infertilite) A vitamini eksikliğinde ortaya çıkabilen bir durumdur.
Çocuklarda A vitamini eksikliği büyüme geriliklerine neden olabilir.
KİMLER A VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ RİSKİ ALTINDADIR?
Prematüre Bebekler: Gelişmiş ülkelerde klinik A vitamini eksikliği bebeklerde nadir gözlenen bir durumdur ve sadece malabsorpsiyon (bağırsaklardan emilim) bozukluğu olanlarda görülür. Bununla birlikte, erken doğmuş bebeklerin doğumda yeterli karaciğer A vitamini deposu yoktur ve retinolün plazma konsantrasyonları yaşamın ilk yılında genellikle düşük kalır. A vitamini eksikliği olan prematüre bebeklerde göz, kronik akciğer ve gastrointestinal hastalık riski artar.
Gelişmekte Olan Ülkelerde Bebekler ve Küçük Çocuklar: Gelişmiş ülkelerde, anne sütündeki A vitamini miktarları, bebeklerin yaşamın ilk 6 ayı ihtiyaçlarını karşılamak için yeterlidir. Ancak A vitamini eksikliği olan kadınlarda anne sütü hacmi ve A vitamini içeriği yetersizdir ve sadece emzirilen bebeklerde yeterli A vitamini depolarını korumak için yeterli değildir. Gelişmekte olan ülkelerde A vitamini eksikliği prevalansı (görülme sıklığı), küçük çocukların emzirilmesi bırakıldıktan hemen sonra artmaya başlar.
Gelişmekte Olan Ülkelerde Hamile ve Emziren Kadınlar: Gebe kadınlar fetal büyüme ve doku bakımı ve kendi metabolizmalarını desteklemek için ekstra A vitaminine ihtiyaç duyarlar. Dünya Sağlık Örgütü, dünya genelinde 9.8 milyon gebe kadının A vitamini eksikliği nedeniyle kseroftalmi (anormal göz kuruluğu) olduğu tahmin etmektedir. Hamile ve emziren kadınlarda A vitamini eksikliğinin diğer etkileri arasında artan anne ve bebek ölümü, artmış anemi riski ve daha yavaş bebek büyümesi ve gelişimi yer alır.
Kistik Fibrozlu Bireyler: Kistik fibrozlu çoğu insan pankreatik yetmezliğe sahiptir. Bu da yağ emiliminde zorluk nedeniyle A vitamini eksikliği riskini arttırır. Bazı çalışmalar kistik fibrozlu hastaların %15 ila 40'ında A vitamini eksikliği olduğunu bulmuştur. Bununla birlikte, gelişmiş pankreatik replasman tedavileri, daha iyi beslenme ve kalorik takviyeler, kistik fibrozlu hastaların çoğunun A vitamininin yeterli seviyede olmasına yardımcı olmuştur.
A VİTAMİNİ ALIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?
A vitaminlerini eczanelerde reçetesiz satılan multivitamin destek ilaçlarından da elde edebilirsiniz. Bununla beraber, bu tip ürünler kullanılmadan önce muhakkak bir uzmana başvurulmalıdır çünkü uzun süre yüksek oranda A vitamini almak vücutta toksik etki yaratabilir. Ayrıca kullandığınız başka bir ilaç varsa (kan sulandırıcı, karaciğer enzimleri üzerinde etkili ilaçlar) ilaç - ilaç etkileşimi bir uzman tarafından değerlendirilmelidir. A vitaminini sağlıklı bir şekilde vücuda almanın yolu besinler aracılığıyladır ve bu şekilde A vitamini toksisitesi göstermek pek mümkün değildir.
