Fındık üreticileri, emeklerinin karşılığını alamama endişesi yaşıyor. Hasat zamanı yaklaşırken, tarım ürünlerine verilen düşük fiyatlar, üreticileri büyük bir kaygıya sürüklüyor. Bu durumun çözümü için acil adımlar atılması gerektiğini savunan fındık üreticileri, yetkililerden somut çözümler bekliyor.
Günsel Grup Yönetim Kurulu Başkanı Tuncer Tufan Atacar, fındık üreticilerinin temel sorunları ve çözüm önerileri ile ilgili bilgilendirmelerde bulundu.
FINDIK ÜRETİMİNDE DÜNYA LİDERİ: TÜRKİYE
Başkan Atacar’ın paylaştığı bilgilere göre,
Fındık, Türkiye ekonomisi için önemli bir ihraç ürünüdür ve ülkeye önemli miktarda döviz kazandırmaktadır. Ülkemizde ortalama fındık üretimimiz 708 bin ton iken, son 5 yıllık ortalamaya göre dünya fındık üretimi 1,1 milyon ton civarındadır. Bu da demek oluyor ki, dünyada üretilen fındığın yaklaşık %65-70'ini Türkiye tek başına karşılamaktadır.
2022/23 dönemi ihracatımız, 597 bin ton fındık karşılığında 1,8 milyar ABD Doları olarak gerçekleşti. Ülkemiz tarımsal ürün dış ticaretinde net ihracatçıdır ve son 3 yıllık dış ticaret fazlamız ortalama 7 milyar ABD Dolarıdır. Fındıktan elde ettiğimiz ortalama dış ticaret geliri ise 2 milyar ABD Dolarıdır. Bu, dış ticaretten elde edilen gelirin yaklaşık %30'una, yani 3'te 1'ine denk gelmektedir. Bu rakamlar, fındığın ülkemiz için ne kadar önemli bir ürün olduğunu açıkça göstermektedir.
FINDIK PİYASASININ TEMEL SORUNU: FİYAT İSTİKRARSIZLIĞI
Fındık piyasasının temel sorunu, fiyat istikrarsızlığıdır. Üreticiler, yıl boyunca emek verdikleri ürünlerinin hasat zamanı geldiğinde düşük fiyatlarla karşılaşma endişesi yaşamaktadır. Bu durum, çiftçilerin emeklerinin karşılığını alamamaları ve mağdur olmalarına yol açmaktadır. Fındık piyasasında yaşanan bu sorunlar, çeşitli faktörlerden kaynaklanmaktadır:
Üretim Sürecinde;
Ortalama 13 dekarlık küçük araziler, modern tarım tekniklerinin uygulanmasını zorlaştırmakta ve verimliliği düşürmektedir.
Genç nüfusun azalması ve üreticilerin önemli bir kısmının bölge dışında yaşaması, bahçelerin yeterince bakılmamasına ve ağaçların yaşlanmasına neden olmaktadır.
Arazi şartlarının yoğun emek üretimini zorunlu kılması ve tarımsal girdi fiyatlarındaki artışlar üretim maliyetlerini yükseltmektedir.
Pazarlamada;
Fındığın uzun süre saklanması gereken bir ürün olması, uygun depolama koşullarının sağlanamaması durumunda kalite kaybına neden olabilmektedir. Ayrıca, pazarlama konusunda yaşanan sorunlar, üreticilerin ürünlerini istedikleri fiyatlardan satamamalarına yol açmaktadır.
TÜRKİYE'NİN FINDIK ÜRETİMİNDEKİ LİDER KONUMUNU KORUMAK İÇİN ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
Fındık fiyatlarının istikrara kavuşturulması: Üretim maliyetlerine dayalı bir fiyatlandırma sistemi oluşturulmalı ve TMO'nun alım fiyatı ve miktarı önceden belirlenmeli, şeffaflık sağlanmalıdır.
Verimin artırılması: Modern tarım teknikleri yaygınlaştırılmalı, bahçeler yenilenmeli ve hastalık ve zararlılarla mücadelede etkin çalışmalar yapılmalıdır.
Maliyetlerin düşürülmesi: Tarımsal girdi fiyatlarında istikrar sağlanmalı ve üreticilere vergi ve kredi gibi konularda destek sağlanmalıdır.
Pazarlama sorunlarının çözümü: Fındık ihracatı teşvik edilmeli ve yeni pazarlara giriş sağlanmalıdır.
Fındık üretiminin planlanması: Fındık üretiminde ihtiyaç duyulan miktar belirlenmeli ve buna göre üretim planlaması yapılmalıdır.
Fındık üretiminde araştırma ve geliştirme çalışmaları: Yeni fındık çeşitleri geliştirilmeli, verim ve kaliteyi artıracak çalışmalar yapılmalıdır.
Fındık, Türkiye için stratejik bir öneme sahiptir. Bu nedenle, bu sektörün gelişmesi ve sürdürülebilir olması için tüm paydaşların (üreticiler, devlet, özel sektör, sivil toplum kuruluşları) birlikte hareket etmesi ve gerekli adımların atılması hayati önem taşımaktadır.
