Hamdullah Suphi Tanrıöver kimdir? Hamdullah Suphi Tanrıöver kaç yaşında? Hamdullah Suphi Tanrıöver nereli? Hamdullah Suphi Tanrıöver ne iş yapıyor? Hamdullah Suphi Tanrıöver İstiklal Marşı'nı mı okudu? Hamdullah Suphi Tanrıöver hakkında merak edilenler haberimizde...
Hamdullah Suphi Tanrıöver (1885, İstanbul - 10 Haziran 1966, İstanbul), yazar, yazar, öğretmen, milletvekili, Türk siyasetçi. Milli Mücadele ve Cumhuriyetin kuruluşu sırasında Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde yaptığı tutkulu konuşmalardan dolayı "Milli Hatip" ve "Cumhuriyetçi Hatibi" lakaplarını almış bir devlet adamı ve edebiyat adamıdır. Ayrıca Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde İstiklal Marşı'nı söyleyen ilk kişidir.
Hamdullah Suphi Tanrıöver kimdir?
Tanrıöver önce Fecr-i Âti hareketine, ardından milli edebiyat hareketlerine katıldı. Politikadan sonra şair ve yazardan ziyade politikacı olarak tanındı. Son Osmanlı Mebusan Meclisi'ne ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne altı dönem milletvekili seçildi. İki kez Milli Eğitim Bakanlığı görevlerini üstlendi.
Türk Ocaklarının lideriydi ve bu programdan ayrıldıktan sonra 13 yıl Romanya'da elçilik yaptı. Türkiye'de Türk Ocaklarını yeniden kurdu ve bu başkanlığını toplam 34 yıl yürüttü. Cumhurbaşkanlığı'nın düzenlediği Türk Evleri sayesinde adı duyuldu.
Hamdullah Suphi Tanrıöver, 1885 yılında Aksaray'daki Abdüllatif Suphi Paşa konağında doğdu. Babası Tanzimat döneminin önemli bilim adamı ve siyasetçilerinden Abdüllatif Suphi Paşa, annesi ise Çerkes asıllı Ülfet Hanım'dır. Dedesi Abdurrahman Sami Paşa, Osmanlı Devleti'nin ilk Maarif Nazırı, babası ise Maarif Nazırıydı.
Küçük yaşlarda şiir yazmaya başlayan Hamdullah Suphi, amcası Sezai Bey'in ilk şiirlerini Paris'te yayınlanan Şura-yı Ummet dergisinde yayımladı. II. Abdülhamid'in emriyle Galatasaray Lisesi'ne (Mekteb-i Sultani) parasız yatılı olarak girdi ve eğitimini burada tamamladı.
1904 yılında eğitimini tamamlayarak öğretmen oldu. Sainte-Sophie Lisesi'nde Fransızca ve hitabet, Darülmuallimin'de edebiyat, Darülfünun'da Türk-İslam metodu. 1909'da Fecr-i Ati'ye katıldı. 1911'de bu gruptan ayrılarak Ziya Gökalp döneminde millî edebiyat hareketine katıldı. 1912 yılında İstanbul'da milliyetçiliğin merkezi olan Türk Ocağı'na üye oldu ve cumhurbaşkanı seçildi. Bu görevi aralıklı olarak 34 yıl (1912-1931, 1949-1959, 1961-1966) sürdürdü.
İstanbul'da işgalcilere karşı konuşmalar yapan ünlü bir hatipti ve oğlu, Antalya'dan mebus olarak Osmanlı Mebusan Meclisi'ne girdi (1920); Misak-ı Milli'yi savunmak için Meclis'te konuşmalar yaptılar.
Meclis işgalciler tarafından dağıtıldıktan sonra Ankara'ya giderek milli mücadeleye katıldı. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin ilk döneminde milletvekili olarak görev yaptı. İlk hükümette Maarif Nezareti'ne atandı ve bir yıl bu görevde kaldı. Görev süresi boyunca İstiklal Marşı için konuşma yarışması düzenlendi. Mehmet Akif'i yarışmaya katılmaya ikna etti ve ilk kez mecliste yüksek sesle İstiklal Marşı'nı okudu.
I. ve II. Parlamentoda görev yaptı. 1925 yılında ikinci kez Milli Eğitim Bakanlığına atandı. 4 Mart'tan 19 Aralık 1925'e kadar kaydettiğim ara devrede de bu görevine devam etti. Aynı zamanda Türk Ocakları'nın başkanıydı. Derneğin merkezini Ankara'ya taşıyarak yeni kültür alanındaki örgütlenmesine ve Türk kültürünün yayılmasına katkıda bulundu. 1931 yılında Türk Ocakları'ndaki dükkân sayısı 278, üye sayısı ise 32 bindi.
Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal, 25 Mart 1931'de yayımlanan gazetelerin emriyle, siyasi olay yaşayan Türk Ocaklarının 10 Nisan'da kapatılmasını talep etti. Türk evleri kapatıldıktan sonra 1931'de Bükreş Büyükelçiliği'ne atandı. Bükreş'te 13 yıl büyükelçi olarak görev yaptığı süre boyunca Bükreş'te bir Türk şehitliği inşa ettirdi ve Gagavuz Türklerinin yaşadığı Türkçe eğitim veren okullar açtı. 1944'te büyükelçilikten emekli olup siyasi hayata döndü.
1945'te İçel'de, 1946'da ise İstanbul'da CHP milletvekili olarak parlamentoya döndü. Parti içindeki aşırı gruplara karşı mücadele etti. Sonunda CHP'den ayrıldı. 10 Mayıs 1949'da İstanbul'da Türk Evleri'nin açılış töreninde cumhurbaşkanı seçildi. 1950 ve 1954 seçimlerinde DP'den Manisa ve İstanbul milletvekili oldu. 1957 seçimlerinde Hürriyet Partisi'nin adayı oldu ama kazanamadı.
Hamdullah Suphi Tanrıöver Eserleri
Günebakan (makalelerini topladığı, 1929)
Dağ Yolu (hitabetlerini topladığı, 1928-1931)
Namık Kemal Bey Mağusa’da (1909)
Anadolu Millî Mücadelesi (1946)
