Abdullah Güler, bu reformun emeklilik sistemini daha dengeli ve adil bir hale getirmeyi hedeflediğini belirtti. Reformun detayları henüz netleşmemiş olmakla birlikte, şu ana kadar yapılan açıklamalara göre bazı olası değişikliklerin olacağını ifade etti.
YENİ BİR GELİR KALEMİ OLUŞTURMAK HEDEFLENİYOR
Bütçe disiplinini koruyarak ve enflasyonu dikkate alarak yeni bir gelir kalemi oluşturmayı planladıklarını söyleyen Güler, "Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı, enflasyon düştüğünde sabit gelirli vatandaşların gelirlerini artırmayı hedefliyor.” dedi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, emeklilik sistemiyle ilgili köklü değişiklikler hakkında gelen soruya şu şekilde yanıt verdi:
“Bu konuda detaylı bir değerlendirme yapıyoruz. Ekonomik dengeleri bozmadan nasıl ilerleyebileceğimizi araştırıyoruz. Yeni yasama döneminde bu konuyu gündeme alacağız. Grup başkanımızın açıkladığı hususlar gündemimizde, diğerleri ise söylentiden ibaret.”
SOSYAL YARDIM SİSTEMİ GÖZDEN GEÇİRİLECEK
2024-2026 Orta Vadeli Programı'nda, 2024'ün üçüncü çeyreğinde sosyal güvenlik sisteminde önemli değişiklikler yapılacağı duyuruldu. Bu değişiklikler, kişilerin istihdamda kalmasını teşvik eden, hakkaniyet ve aktüeryal dengeyi gözeten düzenlemeleri içerecek ve sistemin mali sürdürülebilirliğini artıracak. Ayrıca, sosyal yardım sistemi gözden geçirilecek; işgücüne katılımı engellemeyecek, aile odaklı ve asgari gelir garantisi sağlayacak bir yapıya kavuşturulacak. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu kaynaklarının etkin kullanımı da sağlanacak.
"REFORM İHTİYACI DOĞDU"
Türkiye, son sosyal güvenlik reformunu 2008'de gerçekleştirdi ve aradan 16 yıl geçtikten sonra yeniden reform ihtiyacı doğdu. Reform ihtiyacının sebeplerini Habertürk'ten Ahmet Kıvanç ele aldı. Sosyal güvenlik sisteminde, prim günü ile emekli aylığı arasındaki dengeyi sağlamak amacıyla 2008 öncesi ve sonrasını kapsayan emekli aylığı bağlama oranları ve güncelleme katsayılarının yeniden belirlenmesi planlanıyor. Bu düzenleme, mevcut tüm emeklilerin kök aylıklarını artırabilir.
Ancak dezenflasyon programı kapsamında, bütçeye yük getirebilecek bu değişikliğin hemen uygulanması zor görünüyor. Kapsamlı çalışma gerektirdiği için kök aylıklarda artışın bir iki yıl sürebileceği tahmin ediliyor.
"EMEKLİLİK YAŞINDA ARTIŞ BEKLENMİYOR"
En düşük emekli aylığı alanlar için sosyal yardım programları tartışılıyor. Almanya gibi ülkelerdeki modelde olduğu gibi, emekli aylığından başka geliri olmayanlara kira yardımı ve düzenli sosyal yardımlar yapılması planlanıyor. Sosyal yardımın hak temelli olup, kime hangi koşullarda verileceğinin yasal olarak belirlenmesi gerekecek.
Sosyal güvenlik sisteminde yapılacak değişikliklerde emeklilik yaşında bir artış beklenmiyor, çünkü mevcut düzenlemeye göre emeklilik yaşı kademeli olarak 65'e yükselecek.
EYT Düzenlemesi:
- 8 Eylül 1999 öncesi sigortalılar: Yaş koşulu kaldırıldı.
- 8 Eylül 1999 - 30 Nisan 2008 arası sigortalılar: Kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olacak.
- 30 Nisan 2008 sonrası sigortalılar:
- 4/1-a (işçi) statüsünde 7200 prim günü, 4/1-b (esnaf) ve 4/1-c (memur) statüsünde 9000 prim günü tamamlayanlar, kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olacak.
- 2035 sonrasında prim gününü tamamlayanların emeklilik yaşı, her 2 yıl gecikme için 1 yıl artacak. 2044'ten sonra tamamlayan erkekler, 2048'den sonra tamamlayan kadınlar 65 yaşında emekli olacak.
2019 ve 2024 Başlayanlar:
- 2019 yılında başlayan erkekler: Esnaf ve memur statüsünde 25 yıl (9000 gün) çalışarak 2044'te emekli olacak.
- 2024 yılında başlayan erkekler: İşçi statüsünde 20 yıl (7200 gün) çalışarak 2044'te emekli olacak. Her iki grup 65 yaşında emekli olacak.
