Kültür ve Turizm Bakanlığının destekleriyle Kültür Sanat Muhabirleri Derneği tarafından “Medya, Kültür Sanat ve Turizm Buluşmalarının” beşincisi ve son son durağı, Kars ve Ardahan’ın ardından Tokat’ta gerçekleştirildi.
Basın mensupları, Tokat’ın Zile ilçesinde bir araya gelerek etkinliklerine başladı. Zile Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürü Necmettin Eryılmaz’ın rehberliğinde, ilçenin tarihi yapılarından Elbaşoğlu Camii ziyaret edildi. Eryılmaz, caminin tarihi ve mimari özellikleri hakkında basın mensuplarına değerli bilgiler aktardı.
CUMA NAMAZI BERATI VERİLMEMİŞ
Elbaşoğlu Camii, Osmanlı dönemi valilerinden İlbaşoğlu Ahmet Efendi tarafından 1801 yılında yaptırıldı. Elbaşoğlu Ahmet Efendi, halk arasında zulmedici yönetimi nedeniyle kötü bir üne sahipti ve Osmanlı Devleti’ne yapılan şikayetler sonucunda yargılanarak idam edildi. Caminin, uzun yıllar boyunca Cuma namazları için beratı bulunmamaktaydı.
Tokat'ta halk arasında Taş Köprü Camisi olarak da bilinen yapıyı yaklaşık on yıl önce, Vakıflar Genel Müdürlüğü basit onarım kapsamında ele aldı ve boya ihalesi başlattı. Onarımlar sırasında işçiler, yağlı boyanın altında farklı bir şeyler olduğunu fark etti. Yağlı boya tabakasının kalınlığı üç buçuk milimetreye ulaşmış ve alttaki kök boyayı korumuştu. Bu keşif üzerine, çalışmalar durduruldu ve kazıma ihalesi verildi. Kazıma işlemi sonucunda, caminin muhteşem kök boya süslemeleri gün yüzüne çıktı.
BOYDAN BOYA FETİH SURESİ ORTAYA ÇIKTI
Kazıma işlemleri sırasında, boydan boya uzanan bir Fetih Suresi ve kök boya motifleri ortaya çıktı. Kök boyaların renk ahengi ve uyumu dikkat çekiciydi. Caminin ahşap kısımları tamamen geçme tekniği ile yapılmış olup, hiç çivi kullanılmamıştı. Ayrıca, camide tatlı kireç olarak bilinen malzemeden yapılan bölümler de keşfedildi.
Araştırmalar, bu süslemelerin hattat Emin'e ait olduğunu ortaya koydu. Emin, Sultan Bayezit Camii, Mezunoğlu Kara Mustafa Paşa Camii ve Şeyh Nusret Tekkesi gibi birçok önemli yapıda eserler vermişti. Mimarlar Odası’ndan gelen uzmanlar, caminin mimari değerine dikkat çekerek, Tokat’ın en değerli yapılarından biri olduğunu belirttiler.
MİMARİ ÖZELLİKLERİ HAYRAN BIRAKTI
Elbaşıoğlu Camii, kesme ve moloz taşlarla yapılmış olup, üstü kiremit kaplı kırma çatı ile örtülüdür. Caminin kuzey tarafında küçük bir avlu ve kuzey batı köşesinde tek şerefeli bir minare bulunuyor. İç kısmı ahşap olan caminin onarımı sırasında, yağlı boyanın altından 220 yıllık kök boya nakış ve hat eserleri ortaya çıktığı biliniyor.
Caminin girişi, kuzey duvarı ortasına yakın bir yerde bulunur. Dikdörtgen bir çerçeve içine alınan kapı açıklığı yuvarlak kemerlidir. Son cemaat bölümü camiye sonradan eklenmiştir. Altta dikdörtgen, üstte yuvarlak kemerli pencerelerle ışık alan caminin güney duvarındaki taşlara işlenmiş rölyefler cepheye hareketlilik kazandırmıştır. Minare, cami bünyesiyle bütünlük sağlamakta olup, avluya bakan basık kemerli bir giriş ve üstünde iki satırlık kitabeye sahiptir.
Harime kuzeyden yuvarlak kemerle bir kapı açıklığı ile geçilir. Mihrabın taç kısmı barok tarzda işlenmiş olup, minber ise sadedir. Cami, sadece iki yüz yıllık bir geçmişe sahip olmasına rağmen zengin hikayesi ve muhteşem süslemeleri ile büyük ilgi çekmektedir.
Kültür Sanat Muhabirleri Derneği tarafından düzenlenen bu etkinlik, tarihi ve kültürel mirasın korunması ve tanıtılması açısından büyük bir önem taşıyor.
