Frigler, Orta Anadolu’da yaşamış ve kültürel olarak günümüzdeki bizlere birçok şey bırakmış bir halk olarak, onları anlamak için o dönemden bizlere miras bıraktıkları eşyalara bakmaya devam ediyoruz.
Günümüz arkeologları, üniversitelerde ve tarih enstitülerinde yaptıkları çalışmalar ile kazı çalışmalarında buldukları eşyalar ile Friglerin dünyasını anlamak için yoğun bir çaba sarf ediyor. Bu kazılardan elde edilen en önemli eşyalardan biri ise Antik Çağ’ın vazgeçilmez takıları arasında yer alan fibula olarak isimlendirilen günümüzün çengelli iğneleridir.
ANADOLU’YA KAZANDIRDILAR
Fibula deyince ilk akla gelen topluluk Frigler olması kaçınılmaz çünkü Anadolu’da fibulayı ilk ve en yaygın kullanan topluluk olarak kabul görmüş olmaları Frig uygarlığının önemini bir kez daha gözler önüne seriyor. Gordion’da yapılan kazılarda ortaya çıkan çeşitli fibulalar ise bunu kanıtlar niteliktedir.
ANTİK ÇAĞ’IN VAZGEÇİLMEZ TAKISI
Prof. Dr. Mehmet Tekocak’ın 2012 yılında Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi’nde yayımladığı makalede, fibulalar fonksiyonelliklerinin yanı sıra Antik Çağ’ın vazgeçilmez takıları arasında yer aldığını belirtirken esasında günümüzdeki çengelli iğnelerin prototiplerinden birisi olduğunu vurguluyor.
ÖLÜ ARMAĞANI OLARAK BULUNDU
Fibulalara özellikle Frig uygarlığında rastlanıldığı ve yapılan kazı çalışmaları sonucunda, ölü armağanı olarak tümülüslerde veyahut da adak olarak tapınaklarda sıkça rastlanılıyor. Günümüzde Anadolu Medeniyetler Müzesi başta olmak üzere birçok müzede rastlanan fibulaların ise o dönemler için günümüz çengelli iğnesinden çok daha önemli bir yere sahip olduğu biliniyor.
ŞIKLIKTAN ÖDÜN VERMEDİLER
Fibulalar, Frigya döneminde kullanım amacı giysileri daha sağlam ve güvenli bir şekilde tutturmak için geliştirilmiş pratik işlevli birer çengelli iğne olduğunu söyleyen Prof. Dr. Mehmet Tekocak, Friglerin bu bu iğneleri kullanırken şıklıktan asla ödün vermediklerini de belirtiyor.
Tekocak makalesindeki yazıda şu şekilde aktarıyor:
“Zira erken dönemdeki düz iğnelerin, sadece baş kısmı dekore edilirken, fibulaları süsleme olanakları, boyutları ve mevcut elemanları sayesinde artmış, böylece farklı kültürler, farklı fibula tasarımları ile kendilerine özgü türler ortaya koymuşlardır.”
FİBULALAR STATÜ BELİRLEYİCİSİ
Fibulaların tek işlevinin giysileri tutturmak olmadığını belirten Prof. Dr. Mehmet Tekocak, fibulaların üzerine işlendiği semboller ile Frig toplumunda kişilerin statülerinin de ortaya konduğunu belirtiyor. Fibulalar, Frig toplumu içerisindeki kişilerin fibulalar bazen savaşçı bir erkek bazen de evli veya bekar bir kadın gibi statü veya meslek gruplarını ifade ettiğini ortaya koyuyor.
Haber: Gizem Tuğçe BAYHAN
