Türkiye'nin başkenti Ankara'nın batısında yer alan Beypazarı, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle ünlü bir ilçedir. Beypazarı'nı ziyaret etmek, tarihle iç içe geçmiş gelenekleri ve doğal güzellikleri keşfetmek için harika bir fırsattır. Sizlere Beypazarı'nın eski adını ve şehirde gezilecek olan yerleri araştırdık...
Beypazarı'nın Eski Adı?
Osmanlı Devleti'nin bölgesel rejimi ve askeri sisteminin tımarlı sipahi merkezlerinden biri olan Beypazarı, bölgedeki sipahi beyinlerinin yoğunluğu ve ticari ve ekonomik yaşantısından dolayı Beğ Çarşısı adını almıştır.
Beypazarı, Roma döneminde İstanbul, Ankara ve Bağdat'ın önemli tarihi geçitleri üzerinde yer alıyordu. Bilinen ilk adı "kaya zirveleri ülkesi" anlamına gelen Lagania'ydı ve Bizans İmparatorluğu'nun piskoposluk merkeziydi. KADIN. 491-518 yılları arasında hüküm süren Doğu Roma (Bizans) İmparatoru Anastasios'un ziyareti sonrasında şehrin adı Lagania - Anastasiopolis (Anastasios'un Şehri) olarak değiştirilmiştir.
Beypazarı'nın Tarihi?
Beypazarı toprakları birçok eski uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. İlk yerleşim belirtileri hakkında net bir bilgi bulunmamakla birlikte yerleşim yeri olarak kullanımının çok eskilere dayandığını gösteren bulgular bulunmaktadır. Ancak bu nedenle farklı egemenliklerden geçmiş Beypazarı bölgelerinde biriken tarihte farklı kültürlerin izlerini bırakıyoruz. Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'nde değinmeden edemeyeceği Beypazarı'nın tarihi önemi bu değişimlerle beslenmiştir.
Antik bir yerleşim yeri olan Beypazarı bölgelerinin sırasıyla Hititler, Frigler, Galatlar, Romalılar, Bizanslılar, Anadolu Selçukluları ve Osmanlıların hakimiyetine girdiği bilinmektedir.
Selçuklular döneminde Beypazarı, İstanbul - Bağdat yolu üzerinde önemli bir ticaret merkezi haline geldi. Orhan Bey'in Ankara'yı fethinden sonra Beypazarı Hüdavendigâr (Bursa) Sancağı'na bağlanarak Osmanlı egemenliğine girdi.
Roma döneminde "Lagania" adı verilen bölge bu bölgenin piskoposluk merkezi olmuştur. İmparator Anastasius'un (MS 491 - 518) ziyareti ile "Kaya Zirvesi" "Lagania Anastasiapolis" olarak değiştirilmiştir. İstanbul'dan Ankara ve Bağdat'a uzanan geçiş yolları üzerindeki konumuyla ticari açıdan parlak dönemler yaşamıştır.
Anadolu'da Türklerin hakim olmasıyla Beypazarı aynı zamanda Türkmen boylarının da vatanı haline geldi. Bu boyların en önemlisi Kayı Boyu'dur. Selçuklular onlara vatan göstermiş ve Gazi Gündüzalp ilk olarak Ankara civarına yerleşmiştir. Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Bey'in dedesi Gazi Gündüzalp'in mezarı Beypazarı'nın Hırkatepe Köyü'ndedir.
Beypazarı Belediye başkanları
Yıl | Ad | Parti |
---|---|---|
1984 | İbrahim Demir | ANAP |
1989 | ||
1994 | ||
1999 | Mansur Yavaş | MHP |
2004 | ||
2009 | Mehmet Cengiz Özalp | |
2014 | Tuncer Kaplan | AK Parti |
2019 |
Beypazarı Mahalleleri
Beypazarı'nın 78 mahallesinden 11'i merkezde bulunuyor. 39.605 kişi (%81,7) merkez mahallelerde yaşamaktadır.
Beypazarı'na Ulaşım?
Ankara'ya 98 km. Uzakta bulunan Beypazarı'na ulaşmak için karayolunu tercih edecekler Ankara üzerinden geçebilirler. Ankara'da AŞTİ Otobüs Terminali'nden (PERON-109) saat başı, Akköprü'de Ankamall Alışveriş Merkezi'nden ise yarım saatte bir kalkan otobüs ve minibüslerle ilçeye gidebilirsiniz.
Kendi araçlarıyla ulaşmak isteyenler Ankara-İstanbul yolu üzerinden Sincan-Yenikent yolunu takip ederek Yenikent istikametinden Ayaş-Beypazarı yolunu takip etmelidir. İstanbul'a 320 km. Uzak ilçeye İstanbul'dan karayoluyla ulaşmak çok zor değil. TEM Otoyolu'nu takip ederek Adapazarı'nda Akyazı çıkışına çıktıktan sonra göreceğiniz Ankara tabelaları yardımıyla Beypazarı'na ulaşmak oldukça kolaydır. Karayolu yapısı düzgün ve seyahate uygundur. Ankara-Beypazarı arası yol hizmete açıldı.
Beypazarı'nda Gezilecek Yerler?
Beypazarı Evleri
Tarihi konaklarıyla ünlü Beypazarı'nda genellikle iki veya üç katlı, cumbalı yapılardan oluşan Beypazarı Evleri iç içe bir yerleşim tarzı sunuyor. Bitişik konaklar bu özellikleriyle bölgedeki sosyal yaşamın ve iletişimin samimiyetini, halk arasındaki güveni vurgulamaktadır. Beypazarı'nda Osmanlı döneminden kalma, 200 yıllık tarihe tanıklık etmiş binlerce konak bulunmaktadır. Köklü bir kültürü yansıtan Beypazarı Evleri'nde yaşam halen devam ediyor. Bölge halkının hafızasını, tarihini ve oluşumlarını gösterir.
Birbirlerinin ışığını ve manzarasını engellemeyecek şekilde inşa edilen konakların bir kısmı, 2000'li yıllarda bakım ve onarımdan sonra bölgesel erişime katkı sağlayacak alanlara dönüştürüldü. Bugün Beypazarı Evleri'nin bir kısmı restoran ya da pansiyon olarak hizmet verirken, bir kısmı da yöresel yemek ve sanat eserleri satan mağazalarda ziyaretçi ağırlıyor.
Beypazarı Evleri'nin üst kısmında "guşgana" adı verilen küçük bir alan bulunmaktadır. Bu alan, yiyeceklerin depolandığı bir depo görevi gördüğü gibi, aile genişlediğinde evi genişletmek için de kullanılıyor. Komşu Beypazarı konaklarının bölümleri ve guşganaları birbirine bağlıdır. Evlerin girişinde "hayat" adı verilen kilerler bulunmaktadır. Katlar arasında hem ekstrem hem de dikey hizmet sağlayan döner dolaplar Beypazarı Evleri'nde hayatı kolaylaştıran bir detay olarak karşımıza çıkıyor.
Beypazarı evlerinde üst kattaki bir bölüm yarım bırakılmış durumda ve "çantı" adı verilen bu bölüm, o evde yaşayan insanların dünyada hâlâ yapacak bir şeyleri olduğunu vurguluyor. Bu evlerin kapıları ve tokmakları, içinde yaşayan ailelerin sosyal özelliklerini gösterecek şekilde özenle seçilmiştir. Kapıdaki halkalar birbirine benziyorsa evin sahibi evde yokmuş gibi görünür.
Tarihi Suluhan Kervansarayı Nasuh Paşa Hanı
Tipik bir Osmanlı şehir hanı olarak ortaya çıkan tarihi Suluhan Kervansarayı Nasuh Paşa Hanı, Beypazarı çarşısına yakın konumda yer alıyor. Osmanlı sadrazamlarından Nasuh Paşa tarafından 17 Mart 1613 tarihinde yaptırılan Suluhan Nasuh Paşa Kervansarayı, zamanla harap olup, restore edilerek sökülmüştür.
Tarihi Suluhan Nasuh Paşa Hanı, İstanbul-Ankara arasında yolculuk yapan kervanların uğrak noktasıydı. Başlangıçta yirmi altı odalı olan hanın ayrıca camisi, dükkânları ve pazarı da vardı. Beypazarı'na gelenlerin mutlaka görmesi gereken bu han, içerisinde çeşitli mağaza ve kafeteryaları barındırmaktadır. Otantik bir atmosfer sunan hanı gezerken kendinizi randevudaymış gibi hissedebilirsiniz.
Halk Evi
Beypazarı gelenek ve kültürünü yaşatmak amacıyla 25 Şubat 1936'da yapımına başlanan Beypazarı Halkevi, 29 Ekim 1939'da tamamlandı. Yerel sanat gösterilerinin, tiyatro gösterilerinin yapıldığı ve hatta sinema salonu olarak da kullanılan Beypazarı Halkevi bir süre zaman zaman sergi ve seminerlere ev sahipliği yaptı. 2007 yılında Cahide Gürsoy Müze Evi olarak ziyarete açılmıştır.
Tarihi Beypazarı Çarşısı
Beypazarı'nın Kurtuluş Mahallesi'nde bulunan Tarihi Beypazarı Çarşısı, Milli Egemenlik Caddesi üzerinde yer alıyor. Küçük ama samimi bir atmosfere sahip olan çarşı, 6 asırlık bir tarihi kucaklıyor. Daha sonra bugünkü haline getirilen Beypazarı Çarşısı'nda bakırcılıktan telkari işlemeye, demircilikten kalaycılığa kadar pek çok yerel el sanatının ürünlerine rastlamak mümkün.
Beypazarı'na kısa bir tatil için gelirseniz bu tarihi çarşıyı mutlaka ziyaret edin. Demirciler Caddesi, Dikçiler Caddesi, Kuyumcular Caddesi, Hanlar Önü ve Bedesten Caddesi arasında dolaşırken tarihi çarşıda keyifli bir gün geçirebilirsiniz.
Eğriova Tabiat Parkı
Eğriova Yaylası Ankara'nın Beypazarı ilçesine 50 km uzaklıkta yer almaktadır. Ormanlarla çevrili bu yayla, bitki örtüsü ve manzarasıyla misafirlerini büyülemeyi başarıyor. Yaylada ayrıca pınarların oluşturduğu bir gölet bulunmaktadır. Tüm bu güzellikleri bir araya getiren Eğriova Tabiat Parkı, güzel bir dinlenme alanı olarak öne çıkıyor.
Doğayla baş başa keyifli bir gün geçirmek ya da Eğriova Yaylası'na gitmek için hemen yola çıkmalısınız. Bu alanda piknik yapabilir veya gölde balık tutmanın keyfini çıkarabilirsiniz. Uzun bir orman yürüyüşü ya da ata binmek burada yapabileceğiniz şeyler arasında yer alıyor. Tarihini öğrenerek ve her yıl geleneksel olarak düzenlenen Karaşar Eğriova Yayla Şenliği'ne katılarak eğlenceli dakikalar geçirebilirsiniz.
İnözü Vadisi
İnözü Çayı'nın aşındırmasıyla halkın yaşadığı İnözü Vadisi, Ankara'nın Beypazarı ilçesinden başlayıp diğer ilçelere kadar uzanıyor. Kentin doğal güzelliklerini keşfedebileceğiniz keyifli bir alan sunan vadinin dik yamaçlarına oyulmuş mağaralar ve tarihi kalıntılar da bulunuyor.
Doğal sit alanı olan İnözü Vadisi'nde konakladığınızda buradaki yaylalardan manzaranın keyfini çıkarabilir, yöresel lezzetlerin lezzetini koruyabilirsiniz. Geçmişte ikametgah olan sanayi kuruluşunun kayalara oyulmuş mağaralarının alt kısmında yer alabilirsiniz. Buradaki kaya mezarları ve kiliseler arkeolojik sit alanı kapsamındadır.
HABER: ÖMER YILDIZCI