Mustafa Kemal Atatürk’ün yurt gezilerinde kullandığı ve Cumhuriyet’in modernleşme vizyonunu yansıtan Beyaz Tren, bugün Ankara Garı’nda sergileniyor. Gazi Atatürk’ün yurt içi seyahatlerinde kullandığı Beyaz Tren, dönemin teknik ve estetik anlayışını yansıtan bir sembol olarak dikkat çekiyor. Halkla buluşmanın ve ülke yönetiminde demiryollarına verilen önemin bir göstergesi olan Beyaz Tren, hem tarihsel hem de kültürel anlamda Türk ulusunun tarihinde ve hafızasında özel bir yere sahip.
Atatürk, demiryollarını kalkınmanın ve modernleşmenin temeli olarak görüyordu. Bu yaklaşım doğrultusunda, 1927 yılında Almanya’dan özel olarak sipariş edilen bir vagonla başlayan yolculuklar, 1935’te yine Almanya’dan getirilen dokuz vagonlu Beyaz Tren ile devam etti. Teknolojik yeniliklerle donatılan tren, Atatürk’ün halkla buluşma ve devlet yönetiminde demiryollarını etkin bir araç olarak kullanma vizyonunun en somut örneklerinden biri oldu.
Beyaz Tren’in dikkat çeken özelliklerinden biri, Atatürk’ün trenin arkasındaki balkon alanını kullanarak halka seslenme fırsatı bulmasıydı. Pencerelerin genişliği, trenin halka dönük yönetim anlayışının fiziksel bir yansımasıydı. İçerisindeki toplantı salonu, yatak odası ve diğer yaşam alanları ise uzun süreli seyahatlerde bile Atatürk’ün devlet işlerini sürdürebilmesine olanak sağlıyordu.
Atatürk’ün naaşı, İstanbul’da Dolmabahçe Sarayı’ndan çıkarılarak Yavuz Zırhlısı ile İzmit’e taşındı ve buradan Ankara’ya Beyaz Tren ile getirildi. Atatürk’ün vefatından sonra İzmir’de Basmane Garı’nda sergilenen özel vagon, 1964 yılında Ankara’daki Atatürk Müzesi’ne teslim edildi.
Günümüzde Ankara Garı’nda sergilenen bu vagon, Kültür Bakanlığı tarafından korunması gerekli kültür varlığı olarak tescillenmiş durumda.
