Türkiye'nin zengin kültürel yaşamı, tarih boyunca çeşitli iletişimlerin ve farklı medeniyetlerin izlerini taşıyor. Bu geleneğin yer alan Seğmenlik geleneği, özellikle Anadolu'nun geleneksel yaşam tarzı ve mücadele ruhunun önemli bir parçasıdır. Seğmenlik, Türk kültürünün vazgeçilmez bir parçası olarak kabul edilir ve Ankara'ya özgüdür.
Seğmenlik, köylerde veya kasabalarda yaşayanlar arasında geleneksel bir topluluktur. Bu gelenek, Osmanlı İmparatorluğu döneminde özellikle askeri savunma amacıyla daha da güçlü. Seğmenlik/seymenlik, aralarında yaşa bağlı bir hiyerarşi bulunan ve bununla sosyal ilişkilerini düzenleyen Ankara'ya özgü bir tür sosyal organizasyon geleneğidir. Bu organizasyona dahil olan
kişilere "seğmen" denir.
Seğmenlik Geleneğinin Temelleri
Seğmenler arasından sevilen ve sayılan bir kişi "seğmen başı” seçilir. 15-16 yaşlarındaki seğmenlere “yeni yetme”, 35 yaşına kadar olanlara “delikanlı”, yaşlı seğmenlere “kart traş efe” denir. Seğmenler kendi aralarında ferfene toplantıları düzenlerler ve burada; topluluk üyeleri arası ilişkiler düzene oturtulur, üyelere seğmenliğin iyilik, dürüstlük gibi nitelikleri ile sosyal hayata dair bilgiler aktarılır. “Seğmenbaşı” tarafından yönlendirilen bu toplantılarda yemek yenilir, sohbet edilir. Müziğin başlamasıyla sohbet sona erer, önce ağır “divan” havaları çalınır, bir süre sonra da oyun bölümüne geçilir. Cezayir havasının çalınması, toplantının bittiğini haber verir. Seğmenler için kıyafet ve takı çok önemlidir. Bu kıyafetler seğmenliğin Ankara bölgesiyle özdeşliğinin de en önemli göstergelerindendir.
Seğmenlerin Görevleri
-
Güvenlik Sağlama: Seğmenler, köylerin korunması ve düşman saldırılarına karşı savunma yapmakla görevlendirildi.
-
Toplum Yardımı: Seğmenler, topluluk içinde yardımcı gruplar, özellikle yaşlı veya ihtiyaç sahibi kişilere yardım ederlerdi.
-
Sosyal Aktiviteler: Seğmenler, düğünler, bayramlar ve diğer toplumsal etkinliklerde geleneksel danslar ve şarkılar eşliğinde gösteriler sunulurdu.
Seğmenlik Geleneği Bugün
Günümüzde Seymenlik geleneği büyük ölçüde askeri bir rol oynamaktan çıkmış olsa da, kültürel bir değer taşımaya devam ediyor. Özellikle köy festivalleri ve özel etkinliklerde Seğmenler hala geleneksel kıyafetlerini giyip gösteriler sunuyor. Bu gösteriler, Türk kültürünün yaşatılmasında önemli bir rol oynar. Seğmenlik geleneği, Türkiye'nin güncel ve toplumsal olarak sürdürülebilmesi için önemli bir kaynaktır. Hem tarihî hem de kültürel açıdan zengin olan bu mirasın korunması ve gelecek nesillere aktarılması, Türkiye'nin kültürel mirasını yaşatmanın bir yolu olarak değerlidir.
Haber: Tuğba Akkesen
