Ankara, binlerce yıllık tarihi ve kültürel geçmişiyle pek çok uygarlığa ev sahipliği yapmış, farklı dinlerin ve inançların ortak noktası olmuştur. Başkent'in en eski ve tarihi mahallelerinden biri olan Yahudi Mahallesi, bu zengin kültürel mirasın en önemli örneklerinden biridir. Bugün kaderine terk edilmiş olan bu mahalle, bir zamanlar Yahudiler ve Müslümanların bir arada yaşadığı, sosyal, kültürel ve fiziksel özellikleriyle dikkat çeken önemli bir yerleşim alanıydı.
MAHALLENİN SİMGESİ SİNAGOG
Ankara’nın Altındağ ilçesine bağlı Ulus semtinde yer alan Yahudi Mahallesi, Anafartalar Caddesi üzerinde bulunmaktadır. Mahalle; sokak dokusu, geleneksel konutları, Sinagog, Cami ve Mescit gibi dini anıtsal yapılarıyla dönemin sosyal, kültürel ve fiziksel özelliklerini yansıtan önemli bir kültürel miras alanıdır. Osmanlı döneminde etrafındaki mescit ve camilere göre adlandırılan mahalle, Cumhuriyet sonrası İstiklal Mahallesi adını almış, ancak halk arasında Yahudi Mahallesi olarak bilinmeye devam etmiştir. Yahudi Mahallesi’nde, özellikle Osmanlı döneminde sosyal yaşamın izlerini sürmek mümkündür. Mahallenin en önemli yapılarından biri, Ankara Sinagogu’dur. Sinagog, mahallenin simgesi haline gelmiş, dini ve kültürel bir merkez olmuştur.
YAHUDİLERİN VE MÜSLÜMANLARIN İBADETHANELERİ BİR ARADA
Mahalledeki eski konaklar da mimari açıdan dikkat çekmektedir. Bu konaklar, dönemin sosyal ve kültürel yaşamını gözler önüne sermektedir. Ancak, burada bulunan evler günümüzde harabe durumundadır. Bazı eski Yahudi evleri hala ayakta kalmayı başarırken, birçoğu yıkılmaya yüz tutmuş ve içinde az sayıda da olsa yaşayanlar bulunmaktadır. Yahudi Mahallesi, ibadet mekânlarının çeşitliliğiyle çok kültürlü bir mahalle profili çizmektedir. Sinagog ve mescitlerin birbirine yakın mesafelerde olması, Yahudilerin ve Müslümanların geçmiş yıllarda bir arada yaşadığını kanıtlamaktadır.
Ulus’un tam ortasında olmasına rağmen, Yahudi Mahallesi'nin tarihi ve kültürel önemi göz ardı edilmiştir. Ankara’da adeta ayrı bir dünya gibi konumlanan Yahudi Mahallesi, sessiz ve sedasız bir şekilde mahalle kültürünü sürdürmeye çalışmaktadır.
